logo arlima

André de Saint-Victor

Andreas de Sancto Victore | Andrew of Saint Victor

Biographie

Mort le 19 octobre 1175 à Wigmore (Pays de Galles)

D'origine anglaise, il devient chanoine de Saint-Victor de Paris probablement après 1125.

Bibliographie

Recueils
  • Interpretation of Scripture: Theory: A Selection of Works of Hugh, Andrew, Richard, and Godfrey of St Victor, and Robert of Melun, éd. Franklin T. Harkins et Frans van Liere, Turnhout, Brepols (Victorine Texts in Translation, 3), 2012, 557 p.
Généralités
  • Berndt, Rainer, André de Saint-Victor († 1175), exégète et théologien, Turnhout, Brepols (Bibliotheca Victorina, 2), 1991, 403 p.
  • Berndt, Rainer, « La pratique exégétique d'André de Saint-Victor. Tradition victorine et influence rabbinique », L'abbaye parisienne de Saint-Victor au Moyen Âge. Communications présentées au XIIIe Colloque d'humanisme médiéval de Paris (1986-1988), éd. Jean Longère, Paris et Turnhout, Brepols (Bibliotheca Victorina, 1), 1991, p. 271-290.
  • Berndt, Rainer, « L'influence de Rashi sur l'exégèse d'André de Saint-Victor », Rashi Studies, éd. Zvi Arie Steinfeld, Ramat-Gan, Universiṭat Bar-Ilan, 1993, p. vii-xiv.
  • Berndt, Rainer, « Pierre le Mangeur et André de Saint-Victor. Contribution à l'étude de leurs sources », Recherches de théologie ancienne et médiévale, 61, 1994, p. 88-114.
  • Châtillon, Jean, « La Bible dans les écoles du XIIe siècle », Le Moyen Âge et la Bible, éd. Pierre Riché et Geneviève Lobrichon, Paris, Beauchesne (Bible de tous les temps, 4), 1984, p. 163-197.
  • Châtillon, Jean, et Jean Longère, « André de Saint-Victor », Dictionnaire des lettres françaises: le Moyen Âge, éd. Geneviève Hasenohr et Michel Zink, Paris, Fayard, 1992, p. 62.
    Réimpression:
    • Paris, Fayard (La Pochothèque), 1994
  • Dahan, Gilbert, « L'exégèse de l'histoire de Caïn et Abel du XIIe au XIVe siècle en Occident: notes et textes », Recherches de théologie ancienne et médiévale, 49, 1982, p. 21-89; 50, 1983, p. 5-68.
  • Goodwin, D., « Nothing in our histories: a postcolonial perspective on twelfth-century Christian Hebraism », Medieval Encounters, 15:1, 2009, p. 35–65.
  • Hadfield, Gerry A. C., Andrew of St. Victor, a Twelfth Century Hebraist. An Investigation of His Works and Sources, Ph. D. dissertation, University of Oxford, 1971, viii + 298 p. [ox.ac.uk]
  • Landgraf, Artur Michael, Einführung in die Geschichte der theologischen Literatur der Frühscholastik unter dem Gesichtspunkte der Schulenbildung, Regensburg, Gregorius-Verlag, 1948, 144 p.
  • Lemesle, Bruno, Dérèglement et politique des corps au Moyen Âge. Les corps désordonnés, Paris, Classiques Garnier (POLEN - Pouvoirs, lettres, normes), 2023, 272 p. DOI: 10.48611/isbn.978-2-406-15021-3
  • Lubac, Henri de, Exégèse médiévale: les quatre sens de l'Écriture, Paris, Aubier-Montaigne, 1959-1964, 4 t.
  • Penna, A., « Andrea di San Vittore. Il suo commento a Giona », Biblica, 36, 1955, p. 305-331.
  • Saltman, Avrom, « Pseudo-Jerome in the commentary of Andrew of St. Victor on Samuel », Harvard Theological Review, 67:3, 1974, p. 195-253.
  • Signer, Michael A., « St Jerome and Andrew of St Victor. Some observations », Studia Patristica, 17:1, 1982, p. 333-337.
  • Signer, Michael A., « From theory to practice: the De doctrina christiana and the exegesis of Andrew of St. Victor », Reading and Wisdom: the "De doctrina christiana" of Augustine in the Middle Ages, éd. Edward D. English, Notre Dame et London, University of Notre Dame Press (Notre Dame Conferences in Medieval Studies, 6), 1995, p. 84-98.
  • Smalley, Beryl, « Andrew of St. Victor, abbot of Wigmore: a twelfth-century Christian hebraist », Recherches de théologie ancienne et médiévale, 10, 1938, p. 358-373.
  • Smalley, Beryl, « The school of Andrew of St. Victor », Recherches de théologie ancienne et médiévale, 11, 1939, p. 145-167.
  • Smalley, Beryl, The Study of the Bible in the Middle Ages, Ann Arbor, University of Notre Dame Press, 1952.
  • Van Liere, Frans A., « Andrew of St. Victor and the gloss on Samuel and Kings », Media Latinitas: A Collection of Essays to Mark the Occasion of the Retirement of L. J. Engels, éd. R. I. A. Nip, Steenbrugge et Turnhout, Brepols (Instrumenta Patristica, 28), 1995, p. 249-253.
  • van Liere, Frans A., « Andrew of St. Victor, scholar between cloister and school », Centres of Learning. Learning and Location in Pre-Modern Europe and the Near East, éd. J. W. Drijvers et A. A. MacDonald, Leiden, Brill, 1995, p. 187-195.
  • van Liere, Frans A., « The School of St. Victor in perspective », Medieval Perspectives, 11, 1996, p. 209-222.
  • van Liere, Frans A., « The literal sense of the Books of Samuel and Kings: from Andrew of St. Victor to Nicholas of Lyra », Nicholas of Lyra: The Senses of Scripture, éd. Philip Krey et Lesley Smith, Leiden, Brill (Studies in the History of Christian Thought, 90), 2000, p. 59-80.
  • van Liere, Frans A., « Andrew of St. Victor, Jerome, and the Jews: Biblical scholarship in the twelfth-century Renaissance », Scripture and Pluralism: Reading the Bible in the Religiously Plural Worlds of the Middle Ages and Renaissance, éd. Thomas J. Heffernan et Thomas E. Burman, Leiden, Brill (Studies in the History of Christian Traditions, 123), 2005, p. 59-75.
  • van Liere, Frans A., « Andrew of Saint-Victor and his Franciscan critics », The Multiple Meaning of Scripture: The Role of Exegesis in Early Christian and Medieval Culture, éd. Ineke van't Spijker, Leiden et Boston, Brill (Commentaria. Sacred Texts and Their Commentaries: Jewish, Christian and Islamic, 2), 2009, p. 291-310.
  • Zier, Mark A., « The medieval Latin interpretation of Daniel: antecedents to Andrew of St Victor », Recherches de théologie ancienne et médiévale, 58, 1991, p. 43-78.
  1. Expositio super Heptateuchum

    Titre:Expositio super Heptateuchum; On the Heptateuch
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit:[Prologue]
    Difficile, quod durum, quod graue, quod asperum est, obseruatur, si nullum custodienti praemium proponatur aut negligenti nullus poenae timor incutiatur. Quod bene intelligens Moyses – cum dura et grauia legis mandata, aspera et paene importabilia Dei iudicia rudi populo–
    [Texte]
    Mundi creationem traditurus Moyses primo uerbo aeternitatem Dei commendare studuit, dicens…
    Explicit:Nunc uadimus ad domum Dei. Domum Dei uocat tabernaculum in Silo siue phanum, quod Michas aedificauerat, sculptili, quod fecerat.
    Volentes me occidere, etc. Pudice de se tacet, quod facere noluerant; aliud pro alio commemorans. Explicit liber Iudicum.
    Manuscrits
    1. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 30, f. 1r-50v (C) [⇛ Description]
    2. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 217, f. 270r-298v (D) [⇛ Description]
    3. Oxford, Bodleian Library, Laud Latin, 105, f. 91r-121r (O) [⇛ Description]
    4. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 356, f. 1r-101v (P) [⇛ Description]
    5. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 14978, f. 496r-567v (Q) [⇛ Description]
    6. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 1r-52v (S) [⇛ Description]
    7. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, HB. IV. 6, f. 2r-31v (T) [⇛ Description]
    8. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barberiniani latini, 693, f. 104r-147v [⇛ Description]
    9. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 1r-46v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    • Andreae de Sancto Victore Opera. I. Expositionem super Heptateuchum ediderunt Charles Lohr et Rainer Berndt, Turnhout, Brepols (Corpus Christianorum. Continuatio mediaeualis, 53A), 1986, xxi + 254 p.
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
    • Berndt, Rainer, « Les interprétations juives dans le Commentaire de l'Heptateuque d'André de Saint-Victor », Recherches augustiniennes, 24, 1989, p. 199-240.
  2. Expositio super Danielem

    Titre:Expositio super Danielem; On Daniel
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, HB. IV. 6, f. 154r-165v [⇛ Description]
    2. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 187r-204v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    • Andreae de Sancto Victore Opera. VII: Expositionem super Danielem edidit Marcus Zier, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum. Continuatio mediaevalis, 53F), 1991, xxii + 131 p.
    Traductions modernes
    • en anglais:
      • Interpretation of Scripture: Practice. A Selection of Works of Hugh, Andrew, and Richard of St Victor, Peter Comestor, Robert of Melun, Maurice of Sully, and Leonius of Paris, éd. Frans Van Liere et Franklin T. Harkins, Turnhout, Brepols (Victorine Texts in Translation, 6), 2015, 563 p. + [1] f. de pl.
        Traduction partielle.
    Études
  3. Expositio super Isaiam

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 125
    2. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 574
    3. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, HB. IV. 6, f. 90r-134r [⇛ Description]
    4. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 333r-361v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
  4. Expositio super Ieremiam

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, HB. IV. 6, f. 135r-153v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
  5. Expositio in Ezechielem

    Titre:Expositio in Ezechielem; On Ezekiel
    Date: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu:Commentaire sur le livre d'Ezéchiel de l'Ancien Testament.
    Incipit: Prologus Andree
    Nostris longe uiribus impar ut parcissime loquar, nimis audacter et presumptuose, ne dicam temerarie et impudenter–
    Expositio <in> Iezechielem secundum Andream
    <Cap. I> Et factum est. In propheticis satis usitatum est scripturis capitalibus sententiis orationem huiuscemodi premittere. In hebreo: Et fuit. Sensus autem hic est…
    Explicit:Vobismet ipsis, propter uestrum non meum commodum. Omnia fere que sequuntur ad finem usque uoluminis in eptatico inueniuntur unde et explanatio si alicubi dubitatum fuerit requiratur. Finit.
    Manuscrits
    1. Oxford, Bodleian Library, e Museo, 62 (O) [⇛ Description]
    2. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 14432, f. 37v-57v (P) [⇛ Description]
    3. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 133ra-164va (S) [⇛ Description]
    4. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 118r-151v (V) [⇛ Description]
    Éditions modernes
    • Andreae de Sancto Victore Opera. VI: Expositionem in Ezechielem edidit Michael Alan Signer, Turnhoult, Brepols (Corpus Christianorum. Continuatio mediaevalis, 53E), 1991, lxxxviii + 203 p.
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
  6. Expositiones historicae in libros Salomonis

    Titre:Expositiones historicae in libros Salomonis (i.e. in parabolas et in Ecclesiasten); On the Books of Solomon
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 30, f. 87r-118v [⇛ Description]
    2. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 104ra-132ra [⇛ Description]
    3. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 79v-104v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    • Calandra, Gregorio, De historica Andreae Victorini expositione in Ecclesiasten, Romae, Pontificium Athenaeum Antonianum, 1948, xcvi + 72 p.
    • Andreae de Sancto Victore Opera. III: Expositiones historicas in libros Salomonis edidit Rainer Berndt, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum. Continuatio mediaevalis, 53B), 1991, xxvi + 147 p.
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
  7. Expositio hystorica in librum Regum

    Titre:Expositio hystorica in librum Regum; Commentary on Samuel and Kings
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 30, f. 51r-73v [⇛ Description]
    2. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 217, f. 298v-314r [⇛ Description]
    3. Oxford, Bodleian Library, Laud Latin, 105, f. 121r-134v [⇛ Description]
    4. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 14803, f. 146-164
    5. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 73r-92r [⇛ Description]
    6. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, HB. IV. 6, f. 32r-42v [⇛ Description]
    7. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 47r-67v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    • Andreae de Sancto Victore Opera. II: Expositionem hystoricam in librum Regum edidit Franciscus A. van Liere, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum. Continuatio mediaevalis, 53A), 1996, cxxx + 158 p.
    • Andreas de Sancto Victore Expositio hystorica in librum Regum curante CETEDOC, Universitas catholica Lovaniensis, Lovanii Novi, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum. Instrumenta lexicologica latina. Series A, 91), 1997, 54 p. + 4 microfiches.
    Traductions modernes
    • en anglais:
      • Andrew of Saint Victor, Commentary on Samuel and Kings; Followed by The Remaining Deeds of the Kings of Israel and Judah; and On the Concordance of the Reigns of the Kings of Israel and Judah. Introduction, translation and notes by Frans van Liere, Turnhout, Brepols (Corpus Christianorum in Translation, 3), 2009, 230 p.
    Études
  8. Expositio super duodecim prophetas

    Titre:Expositio super duodecim prophetas; On the Twelve Minor Prophets
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 30, f. 159r-245r [⇛ Description]
    2. Oxford, Bodleian Library, Laud Latin, 105, f. 48r-90r [⇛ Description]
    3. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 166ra-224va [⇛ Description]
    4. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, HB. IV. 6, f. 43r-89r [⇛ Description]
    5. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 151v et 204v-260v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    • Andreae de Sancto Victore Opera. VIII: Expositionem super duodecim prophetas ediderunt Franciscus A. Van Liere et Marcus A. Zier, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum. Continuatio mediaevalis, 53G), 2007, lxi + 391 p.
    Traductions modernes
    • en anglais:
      • Andrew of Saint Victor, Commentary on Samuel and Kings, translated and introduced by Frans van Liere, Kalamazoo, Medieval Institute Publications (TEAMS Commentary Series), 2008.
    Études
  9. Expositio in Ecclesiasten

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 123r [⇛ Description]
    Éditions modernes
    • Calandra, Gregorio, De historica Andreae Victorini expositione in Ecclesiasten, Romae, Pontificium Athenaeum Antonianum, 1948, xcvi + 72 p.
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
  10. Chronicon

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 30, f. 84v-87r [⇛ Description]
    2. Cambridge, Trinity College Library, 27 (B 129), f. 131-135
    3. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 101r-104r [⇛ Description]
    4. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 77r-79r [⇛ Description]
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
  11. Expositio in Paralipomenon

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 30, f. 73v-84v [⇛ Description]
    2. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 217, f. 314r-317v [⇛ Description]
    3. Oxford, Bodleian Library, Laud Latin, 105, f. 134v-138v [⇛ Description]
    4. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 14803, f. 164-193
    5. Salamanca, Universidad de Salamanca, Biblioteca general histórica, 2061, f. 92r-101r [⇛ Description]
    6. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1053, f. 68r-76v [⇛ Description]
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
Répertoires bibliographiques
Permalien: https://arlima.net/no/725


Voir aussi:
> Wikidata: Q2848877
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 24 août 2023

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter