logo arlima

Dudon de Saint-Quentin

Biographie

Mort au plus tard en 1043

Bibliographie

Généralités
  • Fauroux, M., « Deux autographes de Dudon de Saint-Quentin », Bibliothèque de l'École des chartes, 111, 1953, p. 229-234.
  • Gatti, Paolo, et Antonella Degl'Innocenti, éd., Dudone di San Quintino. Convegno organizzato a Trento dal Dipartimento di scienze filologiche e storiche dell'Università atesina il 5 e 6 maggio 1994, Trento, Università degli studi di Trento (Labirinti, 16), 1995, 218 p.
  1. De moribus et actis primorum Normannorum ducum

    Titre: 
    Date:Entre 1015 et 1026
    Dédicataire:Adalbéron de Laon
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Vers et prose
    Contenu:Histoire de la Normandie depuis les premiers chefs vikings jusqu'au duc Richard Ier (mort en 996).
    Incipit:Epistola panegerica atque apologetica ratione transcursa.
    Inclyto et pie venerando, quem genus ornat, sapientia decorat, Adalberoni, episcopo, sanctae Dei Laudunensis ecclesiae cathedra residenti, sibi commissarum ovium ducamen ante divinae Majestatis conspectum, Dudo, super congregationem Sancti Quintini decanus.
    Gloriosissimi nominus tui divulgamen…
    Explicit:… Denique super tumbam construxerunt mirae pulchritudinis capellam, basilicae protensae amplitudinis mirabiliter innexam. Illicque colitur, vallatus columnnis mirifice et tumba, cum Christo resurrecturus in gloria. Complens namque cursum hujus fragilis vitae, dux magnus Ricardus obiit anno ab Incarnatione Domini nostri Jhesu Christii nongentesimo nonagesimo sexo.
    Incipit (poème final):O Fiscane, sacris semper fecunde favillis,
    Sanctorum cineres meritorum flore micantes
    In gremio terrae conservans jamque sacratae,
    Trina resplendes profuse dote salutis…
    Explicit (poème final):– Candidulos memet quam primum transfer in agnos;
    Coagnus, dexter eam velleris Almiflui,
    Quintini meritis merito super aethera noti,
    Cujus inutilis sum servulus et famulus.
    Manuscrits
    1. Alençon, Bibliothèque municipale, 20, f. 59 (A)
    2. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, Phillipps 1854/Rose 139
    3. Bern, Burgerbibliothek, ??
    4. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, ?? (N)
    5. Douai, Bibliothèque municipale, 880, f. 89 (DU)
    6. Leiden, Universiteitsbibliotheek, ??
    7. London, British Library, Claudius A. XII (Cl)
    8. London, British Library, Nero D. VIII (N)
    9. Oxford, Bodleian Library, James, ??
    10. Paris, Bibliothèque nationale de France, ??
    11. Rouen, Bibliothèque municipale, 1173 (Y. 11), f. 1 (R)
    12. localisation actuelle inconnue (M): anc. ms. Cheltenham, Sir Thomas Phillipps, n° ??
    Éditions anciennes
    1. Historiae Normannorum scriptores antiqui, res ab illis per Galliam, Angliam, Apuliam, Capuae principatum, Siciliam, et Orientem gestas explicantes, ab anno Christi DCCCXXXVIII. ad annum MCCXX. Insertae sunt monasteriorum fundationes variae, series episcoporum ac abbatum: genealogiae regum, ducum, comitum, et nobilium: plurima denique alia vetera, tam ad profanam quàm ad sacram illorum temporum historiam pertinentia. Ex mss. codd. omnia ferè nunc primum edidit Andreas Duchesnius Turonensis
      Lutetiae Parisiorum (Paris), Sebastianus Cramoisy, 1636-1649 (ici p. 49-160)
      ARLIMA: EA4028
      Exemplaires en ligne: [GB] [IA]
    Éditions modernes
    • De moribus et actis primorum Normanniae ducum auctore Dudone Sancti Quintini decano. Nouvelle édition publiée par Jules Lair, Caen, Le Blanc-Hardel, 1865, 322 p. [IA]
    Traductions modernes
    • en anglais:
      • Dudo of St Quentin's History of the Normans, Translated into English by Eric Christiansen, with Introduction and Notes, Woodbridge, Boydell Press, 1998, xxxvii + 260 p.
    Études
    • Albu, E., « Dudo of Saint-Quentin: the heroic past imagined », Haskins Society Journal, 6, 1994, p. 111-118.
    • Andresen, Hugo, « Ueber die von Benoît in seiner normannischen Chronik benutzten Quellen, insbesondere über sein Verhältnis zu Dudo, Wilhelm von Jumièges und Wace », Romanische Forschungen, 1, 1883, p. 327-412. [GB] [HT] [IA: ex. 1, ex. 2, ex. 3]
    • Andresen, Hugo, « Ueber die von Benoît in seiner normannischen Chronik benutzten Quellen, insbesondere über sein Verhältnis zu Dudo, Wilhelm von Jumièges und Wace », Romanische Forschungen, 2, 1886, p. 477-538. [GB] [HT] [IA: ex. 1, ex. 2, ex. 3, ex. 4]
    • Arnoux, Mathieu, « Classe agricole, pouvoir seigneurial et autorité ducale. L'évolution de la Normandie féodale d'après le témoignage des chroniqueurs (Xe-XIIe siècles) », Le Moyen Âge, 98:1, 1992, p. 35-60. [Gallica]
    • Bouet, Pierre, « Les négociations du traité de Saint-Clair-sur-Epte selon Dudon de Saint-Quentin », La progression des Vikings, des raids à la colonisation, éd. Anne-Marie Flambard Héricher, Rouen, Université de Rouen (Publications de l'Université de Rouen, 334; Cahiers du GRHIS. Identité et pratiques sociales, 14); 2003, p. 83-103.
    • Bouet, Pierre, « Dudon de Saint-Quentin — Construction de la nouvelle collégiale de Fécamp (990) », La Normandie vers l'an mil: études et documents, éd. Mathieu Arnoux, Pierre Bauduin, Maylis Baylé et al., Rouen, Société de l'histoire de Normandie (Collection de la Société de l'histoire de Normandie, 73), 2000, p. 123-129.
    • Bouet, Pierre, « Le duc Richard Ier selon Dudon de Saint-Quentin et Guillaume de Jumièges », Annales de Normandie, 64:1, 2014, p. 15-37. DOI: 10.3917/annor.641.0013
    • Bratu, Cristian, "Je, auteur de ce livre". L'affirmation de soi chez les historiens de l'Antiquité à la fin du Moyen Âge, Leiden, Brill (Later Medieval Europe, 20), 2019, xii + 830 p.
    • Carozzi, Claude, « Des Daces aux Normands. Le mythe et l'identification d'un peuple chez Dudon de Saint-Quentin », Peuples du Moyen Âge. Problèmes d'identification, éd. Claude Carozzi et Huguette Taviani-Carozzi, Aix-en-Provence, Publications de l'Université de Provence, 1996, p. 7-25.
    • Cross, Katherine, Heirs of the Vikings: History and Identity in Normandy and England, c. 950-1015, Woodbridge, York Medieval Press, 2018, xiv + 262 p. [IA]
      Compte rendu: Fraser McNair, dans The Medieval Review, 18.11.18, 2018. [www]
    • Hüe, Denis, « Présence des Bretons dans quelques chroniques normandes: de la latinité à la matière de Bretagne », Bretons et Normands au Moyen Âge: rivalités, malentendus, convergences, éd. J. Quaghebeur et B. Merdrignac, Rennes, Presses universitaires de Rennes (Histoire), 2008, p. 281-300.
    • Huisman, G., « Notes on the manuscript tradition of Dudo of Saint-Quentin's Gesta Normannorum », Anglo-Norman Studies, 6, 1983, p. 122-135.
    • Irlenbusch-Reynard, Liliane, Rollon: de l'histoire à la fiction. État des sources et essai biographique, Bruxelles, Peter Lang, 2016, 241 p.
    • Jordan, Victoria B., « The role of kingship in tenth-century Normandy: hagiography and Dudo of Saint-Quentin », Haskins Society Journal, 3, 1991, p. 53-62.
    • Lieberman, Max, « Knighthood and chivalry in the histories of the Norman Dukes: Dudo and Benoît », Anglo-Norman Studies, 32, 2010, p. 129-183.
    • Lifshitz, Felice, « Dudo's historical narrative and the Norman succession of 996 », Journal of Medieval History, 20, 1994, p. 101-120.
    • Loud, G. A., « The gens Normannorum – myth or reality », Anglo-Norman Studies, 4, 1982, p. 104-116.
    • Mathey-Maille, Laurence, Écritures du passé. Histoires des ducs de Normandie, Paris, Champion (Essais sur le Moyen Âge, 35), 2007, 292 p.
    • Mathey-Maille, Laurence, « La fabrique de la Normandie dans les chroniques de Dudon, Wace et Benoît de Sainte-Maure: le message des prologues », La fabrique de la Normandie. Actes du colloque international organisé à l'Université de Rouen en décembre 2011, éd. Michèle Guéret-Laferté et Nicolas Lenoir, Rouen, Publications numériques du CÉRÉdI (Actes de colloques et de journées d'étude, 5), 2013. [univ-rouen.fr]
    • Musset, L., « Le satiriste Garnier de Rouen et son milieu », Revue du Moyen Âge latin, 10, 1954, p. 237-258.
    • Musset, Lucien, et Gillette Tyl-Labory, « Dudon de Saint-Quentin », Dictionnaire des lettres françaises: le Moyen Âge, éd. Geneviève Hasenohr et Michel Zink, Paris, Fayard, 1992, p. 393-394.
      Réimpression:
      • Paris, Fayard (La Pochothèque), 1994
    • Prentout, Henri, Étude critique sur Dudon de Saint-Quentin et son "Histoire des premiers ducs normands", Paris, Picard, 1916, xxxii + 490 p.
    • Pohl, Benjamin, Dudo of Saint-Quentin's "Historia Normannorum": Tradition, Innovation and Memory, York, York Medieval Press, 2015.
    • Ridel, Elisabeth, « A-t-on vraiment parlé la "langue danoise" à Bayeux vers 940? Une relecture de Dudon de Saint-Quentin », Mélanges Pierre Bouet. Recueil d'études en hommage à Pierre Bouet, éd. François Neveux et Catherine Bougy, Caen, Annales de Normandie (Cahier des Annales de Normandie), 2002, p. 135-143.
    • Searle, E., « Fact and pattern in heroic history of Dudo of Saint-Quentin », Viator, 15, 1984, p. 119-137.
    • Shopkow, Leah, « The Carolingian world of Dudo of Saint-Quentin », Journal of Medieval History, 15:1, 1989, p. 19-37. DOI: 10.1016/0304-4181(89)90031-6
    • Steenstrup, Johannes, Normandiets historie under de syv første hertuger 911-1066, København, Høst (Det Kongelige danske videnskabernes selskabs skrifter. Historisk og philosophisk afdeling, R. 7, 5:1), 1925, 319 p.
Répertoires bibliographiques
Permalien: https://arlima.net/no/219


Voir aussi:
> Wikidata: Q4276
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Compléments: Max Lieberman
Dernière mise à jour: 20 novembre 2023

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter