Littérature néerlandaise du Moyen Âge

Répertoires bibliographiques

Petit, Louis D., Bibliographie der Middelnederlandsche taal- en letterkunde, Leiden, Brill, 1888, xvi + 298 p. [DBNL] [GB] [IA]
Petit, Louis D., Bibliographie der Middelnederlandsche taal- en letterkunde. Tweede deel: De literatuur bevattende verschenen van 1888-1910, Leiden, Brill, 1910, viii + 221 p. [DBNL] [GB] [IA]
Regesta imperii, Akademie der Wissenschaften under Literatur Mainz. [www]
Sous « Literatursuche », on trouve une base de références bibliographiques dans tous les domaines des études médiévales.
The Year's Work in Modern Language Studies, London, Modern Humanities Research Association, depuis 1930. [PQ]

Répertoires d'incunables et éditions anciennes

Nijhoff, Wouter, et Maria Elizabeth Kronenberg, Nederlandsche bibliographie van 1500 tot 1540, 's-Gravenhage, Nijhoff, 1923-1971, 5 t.
Pettegree, Andrew, et Malcolm Walsby, Netherlandish Books: Books Published in the Low Countries and Dutch Books Printed Abroad Before 1601, Leiden et Boston, Brill, 2011, 2 t.

Recueils et anthologies

Oudvlaemsche gedichten der XIIe, XIIIe en XIVe eeuwen, uitgegeven door Jonkh. Ph. Blommaert, Gent, Hebbelynck, 1838-1851, 3 t. [GB: t. 1, t. 1, t. 3] [IA: t. 1, t. 1, t. 3]
Vaderlandsch museum voor nederduitsche letterkunde, oudheid en geschiedenis, uitgegeven door C. P. Serrure, Gent, Annoot-Braeckman, 1855-1863, 5 t. [DBNL] [GB: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, t. 5] [IA: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, t. 5]
Vloten, Johannes van, Nederlandsche geschiedzangen, naar tijdsorde gerangschikt en toegelicht, Amsterdam, Schadd, 1864, 2 t. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
Édition antérieure:
- Vloten, Johannes van, Nederlandsche geschiedzangen, naar tijdsorde gerangschikt en toegelicht, Amsterdam, Fredrik Müller, 1852, 2 t. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren [www]

Histoires de la littérature

Jonckbloet, W. J. A., Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde, Groningen, 1868-1872, 2 t.
Meijer, Reinder, Literature of the Low Countries: A Short History of Dutch Literature in the Netherlands and Belgium, New York, Twayne Publishers, 1971.
Serrure, C. A., Geschiedenis der Nederlandsche en Fransche Letterkunde in het graefschap Vlaenderen van de vroegste tyden tot aen het einde der regering van het huis van Burgondie, Gent, 1855.
Te Winkel, J., De ontwikkelingsgang der Nederlandsche Letterkunde. Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde van Middeleeuwen en Rederijkerstijd, Haarlem, 1922.
Van Mierlo, J., Geschiedenis van de Oud- en Middelnederlandsche letterkunde, Antwerpen, Brussel, Gent et Leuven, 1928.
Van Mierlo, J., Beknopte geschiedenis van de Oud- en Middelnederlandsche letterkunde, Antwerpen, Brussel, Gent et Leuven, 1946.

Généralités

Armstrong, Adrian, « Half dicht, half prose gheordineert. Vers et prose de moyen français en moyen néerlandais », Le moyen français, 76-77, 2015, p. 7-38. DOI: 10.1484/j.lmfr.5.111303
Besamusca, Bart, « De Vlaamse opdrachtgevers van Middelnederlandse literatuur: een literair-historisch probleem », De Nieuwe Taalgids, 84, 1991, p. 154-162.
Brandsma, Frank, « Middle Dutch poets and their francophone sources: respect and reservations », Medieval Francophone Literary Culture Outside France: Studies in the Moving Word, éd. Nicola Morato et Dirk Schoenaers, Turnhout, Brepols (Medieval Texts and Cultures of Northern Europe, 28), 2019, p. 241-264.
Colin, G., et W. Hellinga, éd., Le cinquième centenaire de l'imprimerie dans les Pays-Bas. Catalogue de l'exposition à la Bibliothèque royale de Belgique, Bruxelles, Bibliothèque royale de Belgique, 1973.
Cuijpers, Peter, Teksten als koopwaar. Vroege drukkers verkennen de markt: een kwantitatieve analyse van de productie van Nederlandstalige boeken (tot circa 1550) en de "lezershulp" in de seculiere prozateksten, Nieuwkoop, 1998.
Dumont, Jonathan, « Le prince et l'ethos marchand dans la littérature curiale des Anciens Pays-Bas », Littérature urbaine. Donnée culturelle médiévale ou concept de l'histoire littéraire?, éd. Ludmilla Evdokimova et Françoise Laurent, Paris, Classiques Garnier (Rencontres, 548; Civilisation médiévale, 48), 2022, p. 267-282. DOI du recueil: 10.48611/isbn.978-2-406-13250-9
Franssen, P. J. A., Tussen tekst en publiek. Jan van Doesborch, drukker-uitgever en literator te Antwerpen en Utrecht in de eerste helft van de zestiende eeuw, Amsterdam, 1990.
Gerritsen, W. P., « The benefits of clergie: laymen and clerics as participants in the literary culture of the Low countries around 1300 », Cultural Participation: Trends since the Middle Ages, éd. Ann Rigney et Douwe Fokkema, Amsterdam, Benjamins, 1993, p. 13-19.
Goudriaan, Koen, « Een drukker en zijn markt. Gheraert Leeu (Gouda 1477-Antwerpen 1492/3) », Madoc, 6, 1992, p. 194–205.
Hellinga, W. et L., The Fifteenth-Century Printing Types of the Low Countries, Amsterdam, Menno Hertzberger, 1966, 2 t.
Hogenelst, Dini, et Frits van Oostrom, Handgeschreven wereld. Nederlandse literatuur en cultuur in de middeleeuwen, Amsterdam, 1995.
Hoogvliet, Margriet, « Religious reading in French and Middle Dutch in the Southern Low Countries and Northern France (c. 1400-c. 1520) », Medieval Francophone Literary Culture Outside France: Studies in the Moving Word, éd. Nicola Morato et Dirk Schoenaers, Turnhout, Brepols (Medieval Texts and Cultures of Northern Europe, 28), 2019, p. 323-348.
Keesman, Wilma, De eindeloze stad. Troje en Trojaanse oorsprongsmythen in de (laat)-middeleeuwse en vroegmoderne Nederlanden, Hilversum, Verloren, 2017.
Kestemont, Mike, Walter Daelemans et Guy de Pauw, « Weigh your words – memory-based lemmatization for Middle Dutch », Literary and Linguistic Computing, 25:3, 2010, p. 287-301.
Komrij, Gerrit, De Nederlandse poëzie van de 12de tot en met de 16de eeuw in 1000 en enige bladzijden, Amsterdam, Bakker, 1994.
Kooper, Erik, éd., Medieval Dutch Literature in its European Context, Cambridge, Cambridge University Press (Cambridge Studies in Medieval Literature, 21), 1994.
Kuiper, Willem, « Briseïda. De identiteit van een ‘middeleeuws’ romanpersonage », Simulacrum, 12, 2004, p. 17–19.
Lie, Orlanda S. H., « What is truth? The verse-prose debate in medieval Dutch literature », Queeste, 1:1, 1994; p. 34-65.
Mertens, T., « Richtlijnen voor de uitgave van Middeleeuwse handschriften uit de Nederlanden », Het Geraardbergse handschrift. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek Albert I, 837-845, Hilversum, Verloren, 1994, p. 184-191.
Meuwese, Martine, « Arthurian illuminations in Middle Dutch manuscripts », Word and Image in Arthurian Literature, éd. Keith Busby, New York, Garland, 1996, p. 151-173.
Réimpression:
- London et New York, Routledge, 2015
Oosterman, Johan, « Franse en Nederlandse letterkunde in middeleeuws Vlaanderen », Literaire bruggenbouwers tussen Nederland en Frankrijk. Receptie, vertaling en cultuuroverdracht sinds de Middeleeuwen, éd. Maaike Koffeman, Alicia Montoya et Marc Smeets, Amsterdam, 2017, p. 29–47.
Pleij, H., Het gilde van de Blauwe Schuit: literatuur, volksfeest en burgermoraal in de late middeleeuwen, Amsterdam, Meulenhoff, 1983.
Pleij, H., « The function of literature in urban societies in the later Middle Ages », Dutch Crossing, 29, 1986, p. 3-22.
Pleij, H., « Dutch literature and the printing press: the first fifty years », Gutenberg-Jahrbuch, 62, 1987, p. 47-58.
Resoort, Rob, « De presentatie van drukwerk in de volkstaal in de Nederlanden tot 1501: waar zijn de auteurs, vertalers en opdrachtgevers? Een verkenning », Geschreven en gedrukt. Boekproductie van handschrift naar druk in de overgang van Middeleeuwen naar moderne tijd, éd. Herman Pleij, Joris Reynaert et al., Gent, 2004, p. 177–206.
Schlusemann, Rita, « Grenzüberschreitungen in gedruckter niederdeutscher Literatur der Hansezeit », Mittelniederdeutsche Literatur, éd. Anja Becker et Albrecht Hausmann, Mitteilungen des Deutschen Germanistenverbandes, 64, 2017, p. 260-277.
Schlusemann, Rita, « "Mit poetrien": Bucheingänge, Fiktion und Wahrheit gedruckter niederländischer Historien im europäischen Kontext », Zeitschrift für deutsches Altertum und deutsche Literatur, 147, 2018, p. 70-98.
Sleiderink, Remco, De stem van de meester. De hertogen van Brabant en hun rol in het literaire leven (1106-1430), Amsterdam, Prometheus (Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen, 25), 2003, 250 p.
Sonnemans, G. H. P., Functionele aspecten van Middelnederlandse versprologen, Boxmeer, 1995, 2 t.
van den Berg, E., Middelnederlandse versbouw en syntaxis. Ontwikkelingen in de versifikatie van verhalende poëzie ca. 1200 - ca. 1400, Utrecht, 1983.
van den Berg, E., « Genre en gewest. Biografische spreiding van de ridderepiek », Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde, 103, 1987, p. 1-37.
van der Wijden, Laurentia Maria, Scheve ogen in de Lage Landen. De functie en betekenis van afgunst en jaloezie in Middelnederlandse teksten, Proefschrift, Universiteit Utrecht, 2011, 192 p. [library.uu.nl]
Veldhuizen, Martine, Sins of the Tongue in the Medieval West: Sinful, Unethical, and Criminal Words in Middle Dutch (1300-1550), Turnhout, Brepols (Utrecht Studies in Medieval Literacy, 36), 2017, xiii + 208 p.
Vervliet, H. D. L., « Het landschap van de nederlandse incunabelen: een verkennend onderzoek naar publikatie patronen », Liber amicorum Herman Liebaers, éd. F. Vanwijngaerden, J.-M. Duvosquel, J. Mélard et L. Viaene-Awouters, Bruxelles, Crédit communal de Belgique, 1984, p. 335-353.

Bibliographie