logo arlima

Robert of Cricklade

Robert Canut | Robertus Crikeladensis | Robertus Canutus | Robert von Cricklade | Robert de Cricklade

Biographie

Né vers 1100? — Mort vers 1174-1179

Robert de Cricklade était à l'origine un enseignant. Il est devenu un chanoine augustin à l'abbaye de Cirencester. Il y a écrit Le mariage du patriarche Jacob (De connubio patriarche Iacob), une introduction à la façon de penser du monachisme, adoptant une façon allégorique traditionnelle d'aborder les fiançailles de Jacob avec Léa et Rachel. Il est devenu le deuxième prieur de Sainte-Frideswide d'Oxford en 1138 ou 1139, où il semble avoir été immédiatement absorbé par les tâches administratives, en particulier à gérer les travaux de construction.

Robert a consacré son Anthologie de l'Histoire naturelle de Pline l'Ancien (Defloratio naturalis historie Plinii secundi) à Henri II, roi d'Angleterre, composé d'extraits de Pline avec un commentaire bref. Comme Robert l'explique dans le préambule, il cherche à rationaliser l'œuvre de Pline, en s'adressant « aux diligents, surtout aux cloîtrés et aux érudits » (« studiosis et precipue claustralibus et scolasticis »).

Le miroir de la foi (Speculum fidei) est un résumé de la croyance chrétienne composé dans l'ensemble d'extraits bibliques, les interprétant à l'aide de sources patristiques et classiques. Le Miroir est surtout connu pour sa condamnation de Pierre Lombard comme un « hérétique », fondé sur sa christologie.

Les Homélies sur Ezéchiel (Omelie super Ezechielem) reviennent à l'allégorie, formant une suite aux homélies sur Ezéchiel de Grégoire le Grand. Il se réfère à la mort de Thomas Becket en 1170 et son ton suggère qu'il a écrit avant la canonisation en 1173. Ils sont écrits pour un auditoire lettré et supposent une certaine connaissance des différentes approches exégétiques d'Ézéchiel. L'œuvre est en partie une critique de l'approche de Richard de Saint-Victor à ce texte. Tout porte à croire que le premier manuscrit qui subsiste (Hereford, Cathedral Library, O.iii.10) est un document olographe (Mynors et Thomson, p. 22).

Les travaux hagiographiques du prieur sont en même temps les plus influents et les plus difficiles à retracer. Il se rendit à Rome en 1156-1158 en passant par Sicile et Paris, où il a gagné la dédicace de la traduction de Phaedo d'Aristippe et rapporté un livre de médecine grec à Aliénor d'Aquitaine (Haskins, p. 168-170). En Sicile, il a contracté une maladie qui a provoqué un gonflement de la jambe gauche. Il n'a pas été complètement guéri jusqu'à son pèlerinage au tombeau de Thomas Becket. Il a pris conscience des possibilités du pèlerinage comme outil de guérison, comme en attesta sa lettre enthousiaste à Benedict de Peterborough. Il a écrit une vie de Thomas qui a été réutilisée par d'autres hagiographes mais qui ne subsiste que grâce à une traduction partielle en vieux norrois. Les savants ont désigné Robert de Cricklade comme l'auteur le plus probable d'une vie de saint Magnus, également une traduction norroise d'une source latine perdue, écrite par un « meistari Roðbert » profondément influencé par la tradition de Thomas Becket.

Plus important pour l'avenir du prieuré, Robert semble avoir consacré son talent d'écrivain à la promotion du culte de Frideswide. Dans sa réécriture d'une vie anonyme du début du XIIe siècle, il élimine certaines confusions au sujet de la géographie d'Oxford et il en améliore le style. Le texte qui en résulte est aussi anonyme dans les manuscrits, mais il a été attribué de façon convaincante à Robert (Blair, p. 80).

Giraud de Barri, qui le décrit comme un « ancien homme », raconte que Robert a passé des années à chercher des manuscrits du Sefer Yosippon de Flavius Josèphe (De principis instructione 1.17). Le prieur est documenté pour la dernière fois en 1174. Il était mort avant la traduction de Frideswide le 12 février 1180, qui s'est produit au moins plusieurs mois dans le priorat de Philippe.

Un commentaire sur les psaumes parfois attribué à Robert de Cricklade (Oxford, Bodleian Library, MS Laud misc. 454; Stegmüller, *Bibl.* 7453) serait peut-être une œuvre de Robert de Bridlington (Warner et Gilson, Catalogue of Western Manuscripts in the Old Royal and King's Collections, t. 2, p. 73, concernant British Library, Royal MS 3 B. xi; Sharpe, Latin Writers, p. 532).

Bibliographie

Généralités
  • Callus, D. A., « Robert v. Cricklade », Lexikon für Theologie und Kirche, Freiburg, t. 8, 1963, p. 1338.
  • Duggan, Anne J., « Cricklade, Robert of (d. in or after 1174) », Oxford Dictionary of National Biography, éd. H. C. G. Matthew et Brian Howard Harrison, Oxford, Oxford University Press, 2004, t. 14, p. 191-192. DOI: 10.1093/ref:odnb/23730
  • Emden, A. B., « Crichlade, Robert de », A Biographical Register of the University of Oxford to AD 1500, Oxford, Clarendon Press, 1957-1959, t. 1, p. 513-514.
  • Haskins, Charles H., « Further notes on Sicilian translations of the twelfth century », Harvard Studies in Classical Philology, 23, 1912, p. 155-166. DOI: 10.2307/310450
  • Haskins, Charles Homer, « The Sicilian translators of the twelfth century », Studies in the History of Mediaeval Science, 2e éd., Cambridge, MA, Harvard University Press (Harvard historical studies, 27), 1927, p. 155-193 (ici p. 168-170).
    Version revue de l'article précédent.
  • Hödl, L., « Robert von Cricklade », Lexikon des Mittelalters, München, LexMA-Verlag, t. 7, 1995, col. 904.
  • Holland, T. E., « The University of Oxford in the twelfth century », Collectanea: Second Series, éd. Montagu Burrows, Oxford, Clarendon Press for the Oxford Historical Society, 1890, p. 137-192. (ici p. 160-165) [GB] [IA]
  • Holtzmann, Walther, « Papsturkunden in England », Abhandlungen der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Philologisch-historische Klasse, 3e s., 33, 1952, p. 164-165.
  • Hunt, R. W., « English learning in the late twelfth century », Transactions of the Royal Historical Society, 4e s., 19, 1936, p. 19-42. DOI: 10.2307/3678685
  • Hutton, William Holden, « Robert of Cricklade, also called Canutus (fl. 1170) », Dictionary of National Biography, éd. Sidney Lee, London, Smith, 1896, t. 48, p. 368-369. DOI: 10.1093/odnb/9780192683120.013.23730 [GB] [IA] [Wikisource]
  • Knowles, David, C. N. L. Brooke et Vera C. M. London, éd., The Heads of Religious Houses: England and Wales, 940-1216, 2e éd., Cambridge, Cambridge University Press, 2001, p. 180 et 284. DOI: 10.1017/CBO9780511496226
  • Leland, John, De uiris illustribus/On famous men, éd. James P. Carley, Toronto, Pontifical Institute of Mediaeval Studies (British Writers of the Middle Ages and the Early Modern Period, 1), 2010, ch. 213.
  • Livesey, Steven J., « Robertus de Cricklade, Prior, S. Frideswide's Priory, Oxford, d. p. 1188 », International Encyclopaedia for the Middle Ages. A Supplement to LexMA, Turnhout, Brepols, 2006.
  • Manitius, Max, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters, München, Beck (Handbuch der klassischen Altertums-Wissenschaft in systematischer Darstellung, 9:1-3), 1911-1931, 3 t. (ici t. 3, p. 241) [Düsseldorf] [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
    Réimpression:
    • 1964-1965
  • Nisse, Ruth, Jacob's Shipwreck: Diaspora, Translation, and Jewish-Christian Relations in Medieval England, Ithaca, NY, Cornell University Press, 2017, p. 20-23. DOI: 10.7591/cornell/9781501703072.001.0001
  • Rappenecker, Monika, « Robert v. Cricklade », Lexikon für Theologie und Kirche, 3e éd., Freiburg, Herder, 1993-2001, t. 8, p. 1217.
  • Ross, C. D., et Mary Devine, éd., The Cartulary of Cirencester Abbey, Gloucestershire, London, Oxford University Press, 1964-1977, nos 372/423 et 473/729.
  • Tanner, Thomas, Bibliotheca Britannico-Hibernica: sive de scriptoribus, qui in Anglia, Scotia, et Hibernia ad saeculi XVII initium floruerunt, literarum ordine juxta familiarum nomina dispositis commentarius, éd. David Wilkins, London, Bowyer, 1748, xlvii + 788 p. (ici p. 151 et 626,« Richardus Greckladensis ») [GB] [IA]
  • Whealey, Alice, Josephus on Jesus: the Testimonium Flavianum Controversy from Late Antiquity to Modern Times, New York, Lang (Studies in Biblical Literature, 36), 2003, p. 61-62.
  • Wigram, Spencer Robert, éd., The Cartulary of the Monastery of St. Frideswide at Oxford, Oxford, Clarendon Press (Oxford Historical Society, 28 et 31), 1895-1896, 2 t. (ici nos 15, 22–3, 30, 367, 792, 943, 1121–1125 et 1187) [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
  • Wright, Thomas, Biographia Britannica Literaria; or, Biography of Literary Characters of Great Britain and Ireland Arranged in Chronological Order, London, Parker, 1842-1846, 2 t., [vii] + 558, xxiii + 491 p. (ici t. 2, p. 186-187) [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
  1. De connubio patriarche Iacob

    Titre:De connubio patriarche Iacob; Le mariage du patriarche Jacob
    Date:1137-1139
    Dédicataire:Godfrey, abbé de Winchcombe, était le dédicataire prévu du livre, mais il est mort le 5 mars 1137, avant l'achèvement du livre. Robert a plutôt dédié l'œuvre à Laurence, Gervase et Achard, également moines à Winchcombe (De connubio Iacob 3.3; Thomson et Winterbottom, p. xv)
    Langue:Latin
    Genre:Traité de théologie
    Forme:Prose
    Contenu:Traité allégorique qui se veut une introduction à la façon de penser du monachisme. Voir Stegmüller, Bibl. 7447.
    Incipit:Dum adhuc scolaris scolarum insisterem regimini libellum quem composueram sed estimo id memoria excidisse tua tibi transmitti rogasti…
    Explicit:… ab origine mundi preparatus. Amen. Explicit liber. Auctoris nomen qui queris iunge uocales ut prece cum libris hoc ordine quarta secundam precedat. Finis erit ultima sillaba libri.
    Manuscrits
    1. Antwerpen, Museum Plantin-Moretus, MS M. 103 (cat. 107) (s. xiii; Oxford, All Souls)
    2. Hereford, Cathedral Library, MS P.iv.8 (s. xiiex, Cirencester)
    3. London, British Library, Royal, MS 8 E. ii (s. xiiex)
      Ms. ayant appartenu au roi Henri VIII (H2.*1006/H4.*113)
    4. Oxford, Balliol College Library, MS 167 (s. xii)
      Ms. attesté par Leland, UO22.*56b.
    5. Oxford, Bodleian Library, MS Laud Misc. 725, f. 92r-184v (s. xii, Reading)
    6. localisation actuelle inconnue: Bordesley, Cisterciens (R54.3)
    7. localisation actuelle inconnue: Cambridge, Queen's College (UC50.212/UC52.44)
    8. localisation actuelle inconnue: Combe, Cisterciens (R54.3)
    9. localisation actuelle inconnue: Merevale, Cisterciens (R54.3)
    10. localisation actuelle inconnue: Sudbury, St Gregory's College (don de Geoffrey Bryce, 1446, SC304.13)
    11. localisation actuelle inconnue: Waverley, Cisterciens (Z27.5)
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    Études
    • Jeudy, Colette, « L'Ars de nomine et verbo de Phocas: manuscrits et commentaires médiévaux », Viator, 5, 1974, p. 61-159. DOI: 10.1484/J.VIATOR.2.301619
    • Paulus, Beda, éd., Pascasii Radberti De benedictionibus patriarcharum Iacob et Moysi, Turnhout, Brepols (Corpus Christianorum, Continuatio Mediaevalis, 96), 1993.
    • Reynolds, L.D., The Medieval Tradition of Seneca's Letters, London, Oxford University Press, 1965, p. 117, 120-124.
    • Thomson, Rodney M., et Michael Winterbottom, William of Malmesbury. Miracles of the Blessed Virgin Mary, Woodbridge, Boydell Press, 2015, p. xv.
  2. Defloratio naturalis historie Plinii secundi

    Titre:Defloratio naturalis historie Plinii secundi; Anthologie de l'Histoire naturelle de Pline l'Ancien
    Date:Publié entre 1154-1189; peut-être composé au début des années 1130 (Van Houts, p. 106-110).
    Dédicataire:Henri II Plantagenêt, roi d'Angleterre (1133-1189)
    Langue:Latin
    Genre:Traité d'histoire naturelle
    Forme:Prose
    Contenu:Version abrégée de l'Historia naturalis de Pline l'Ancien avec un commentaire détaillé.
    Incipit:Studiosis et praecipue claustralibus et scolasticis Rodbertus Crikeladensis prior Oxenefordie non superbe sapere sed tramitem discipline humiliter percurrere…
    Explicit:… aliquando et pusulis argenti modo relucentibus.
    Manuscrits
    1. Eton, Eton College Library, MS 134 (s. xii2)
      Comprend des enluminures du « Simon Master » et Thomas Gascoigne a annoté le livre.
    2. Hereford, Cathedral Library, MS P.v.10, f. 125r-177r (s. xiii)
      Ms. ayant appartenu aux Franciscains d'Hereford
    3. London, British Library, Royal, MS 15 C. xiv (s. xiii)
      Ms. ayant appartenu au roi Henri VIII (H2.*714/H4.*40)
    4. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, MS Reginensi latini 598, f. 126–178 + Reginensi latini 198, f. 113 (s. xiv)
      Description: Pellegrin 1971 (voir sous Études)
    5. Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Cod. Guelf. 160.1 Extrav. (s. xii) [www]
    6. localisation actuelle inconnue: Hartland, Chanoines augustiniens (A12.2)
    7. localisation actuelle inconnue: Syon, Brigittines, MS K.18 (SS2.118k)
    Éditions modernes
    • Rück, Karl, « Das Exzerpt der Naturalis historia des Plinius von Robert von Cricklade », Sitzungsberichte der philosophisch-philologischen und der historischen Classe der k. b. Akademie der Wissenschaften zu München, 1902, p. 195-285. [badw.de] [IA]
      Édition partielle.
    • Rück, Karl, Die Geographie und Ethnographie der Naturalis Historia des Plinius im Auszuge des Robert von Cricklade, Programm des kgl. Ludwigs-Gymnasiums in München für das Studienjahr 1902/3.
      Édition partielle.
    • Die Anthropologie der Naturalis Historia des Plinius im Auszuge des Robert von Cricklade. Aus der Wolfenbütteler und Londoner Handschrift herausgegeben von Dr. Karl Rück, Neuburg a. D., Griessmayersche Buchdruckerei, 1905, 52 p. [GB] [IA]
      Édition partielle.
    • Roberti Crikeladensis Defloratio naturalis historie Plinii secundi, éd. Bodo Näf, Bern, Lang (Lateinische Sprache und Literatur des Mittelalters, 36), 2002.
    Traductions modernes
    Études
    • Pellegrin, Élisabeth, « Membra disiecta. Un nouveau manuscrit de la Defloratio naturalis historiae Plinii Secundi de Robert de Crichlade », Revue d'histoire des textes, 1, 1971, p. 202–205. [www] DOI: 10.3406/rht.1971.1776
    • Reynolds, L. D. « The elder Pliny », Texts and Transmission: A Survey of the Latin Classics, éd. L. D. Reynolds, Oxford, Clarendon Press, 1983, p. 307-316 (ici p. 313-314).
    • van Houts, Elisabeth M. C., « Les femmes dans le royaume Plantagenêt: gendre, politique et nature », Plantagenêts et Capétiens: confrontations et héritages, éd. Martin Aurell et Noël-Yves Tonnerre, Turnhout, Brepols (Histoires de famille. La parenté au Moyen Âge, 4), 2006, p. 95-112. DOI: 10.1484/M.HIFA-EB.3.603
    • Woolfson, Jonathan, « John Claymond, Pliny the Elder, and the early history of Corpus Christi College, Oxford », The English Historical Review, 112 (n° 448), 1997, p. 882-903. (ici p. 886) [SPJ] DOI: 10.1093/ehr/CXII.448.882
  3. Speculum fidei

    Titre:Speculum fidei; Le miroir de la foi
    Date:1164-1168 (avec un ajout dans le manuscrit qui cite une bulle du pape Alexandre III de 1170)
    Commanditaire:Robert de Beaumont (1104-1168)
    Langue:Latin
    Genre:Traité de théologie
    Forme:Prose
    Contenu:Résumé de la croyance chrétienne. Voir Stegmüller, Bibl. 7459,1 et Rep. 743,2.
    Incipit:[Épître]
    Quicumque uoluerit hoc opusculum nostrum legere et in eo catholice fidei tramitem considerare… Hoc addo ut habeas omnia scripta eius suspecta quoniam in plerisque locis inter mella ueritatis spargit fel heresiace falsitatis.
    [Prologue]
    Fidei catholice qua unus Deus creditur et colitur…
    Explicit:… cum presertim in tribus libellis quos de conubio patriarche iacob conscripsi abundanter super his deo donante disputauerim.
    Manuscrits
    1. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, MS 380, f. iiv-132v (s. xii) (en ligne)
      Comprend des enluminures du « Simon Master ».
    2. localisation actuelle inconnue: Lyre, Bénédictins: Omont, Henri, Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France. Départements: Rouen. Vol. 2, Paris, Plon, Nourrit, 1885, p. 381 (n° 67). [IA]
    3. localisation actuelle inconnue: Malmesbury, Bénédictins (B54.17)
    Éditions modernes
    • Hunt, R. W., « English learning in the late twelfth century », Transactions of the Royal Historical Society, 4e s., 19, 1936, p. 19-42. (ici p. 37-38) DOI: 10.2307/3678685
      Speculum fidei 3.3 (à propos de Pietro Lombardo).
    Traductions modernes
    Études
    • Cahn, Walter, « St. Albans and the Channel Style in England », The Year 1200: A Symposium, New York, Metropolitan Museum of Art, 1975, p. 187-230 (ici p. 206, 210).
    • Châtillon, Jean, « Achard de Saint-Victor et les controverses christologiques du XIIe siècle », Mélanges offerts au R. P. Ferdinand Cavallera, Toulouse, Bibliothèque de l'Institut catholique, 1948, p. 317-337.
    • de Hamel, Christopher, Meetings with Remarkable Manuscripts, London, Lane, 2016, p. 593.
    • Doyle, Matthew, Peter Lombard and his Students, Toronto, Pontifical Institute of Mediaeval Studies (Studies and texts, 201), 2016, p. 90.
    • Hayward, Paul Antony, « The earls of Leicester, Sygerius Lucanus, and the death of Seneca: some neglected evidence for the cultural agency of the Norman aristocracy », Speculum, 91:2, 2016, p. 328-355. DOI: 10.1086/684917
    • Monagle, Clare, Orthodoxy and Controversy in Twelfth-Century Religious Discourse: Peter Lombard's "Sentences" and the Development of Theology, Turnhout, Brepols (Europa sacra, 8), 2013, p. 88-92. DOI: 10.1484/M.ES-EB.5.106028
    • Thomson, Rodney M., Manuscripts from St. Albans Abbey, 1066-1235, Woodbridge, Brewer, 1982, t. 1, p. 126, n° 92.
  4. Omelie super Ezechielem

    Titre:Omelie super Ezechielem; Homélies sur Ezéchiel
    Date:1170-1173
    Dédicataire:Reginald, prieur de Church Gresley
    Langue:Latin
    Genre:Sermon
    Forme:Prose
    Contenu:Suite des homélies sur Ezéchiel de Grégoire le Grand. Voir Schneyer, Rep. 5, 171–76; Stegmüller, Bibl. 7455.
    Incipit:Sanctissimus pontifex et papa Gregorius uere uenerandus et admirabilis doctor exposita prima uisione ezechielis prophete desiderio fratrum satisfacturus…
    Explicit:… promisit iesus cristus dominus noster qui cum patre et spiritu sancto uiuit et regnat deus per omnia secula seculorum. Amen. Ego peccator Robertus krikeladensis minister fratum ecclesie sancte frideswide supplico omnibus hoc opusculum legere dignantibus me suis orationibus adiuuent apud deum ut dimissis peccatis meis ipsum michi pacatum uidere ualeam. Amen.
    Manuscrits
    1. Cambridge, Pembroke College Library, MS 30 (s. xiii, Bury St Edmunds)
    2. Hereford, Cathedral Library, O.iii.10 (s. xii, Cirencester)
    3. localisation actuelle inconnue: Rievaulx, Cisterciens (Z21.21)
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    Études
    • Loewe, Raphael, « The mediaeval Christian Hebraists of England: Herbert of Bosham and earlier scholars », Transactions (Jewish Historical Society of England), 17, 1951-1952, p. 225-249. (ici p. 237) [jstor.org]
    • Smalley, Beryl, The Becket Conflict and the Schools: A Study of Intellectuals in Politics, Oxford, Blackwell, 1973, p. 196-200.
    • Smalley, Beryl, The Study of the Bible in the Middle Ages, Oxford, Blackwell, 3e éd., 1983, p. 109.
    • Squire, Aelred, Aelred of Rievaulx: A Study, London, SPCK, 1969, p. 136, 169.
  5. Vita et miracula sancti Thome Cantuariensis

    Titre:Vita et miracula sancti Thome Cantuariensis; Vita et miracula sancti Thomae Cantuariensis; Vie de saint Thomas Becket
    Date:Années 1170
    Langue:Latin
    Genre:Vie de saint
    Forme:Prose
    Contenu:Vie et miracles de saint Thomas Becket (perdue).
    Incipit: 
    Explicit: 
    Traductions:Beneit, Vie seint Thomas (français)
    Thomas saga erkibyskups (trois versions norroises)
    Manuscrits
    Éditions modernes
    • Orme, Margaret, « A reconstruction of Robert of Cricklade's Vita et miracula S. Thomae Cantuariensis », Analecta Bollandiana, 84, 1966, p. 379-398. DOI: 10.1484/J.ABOL.4.02618
    Traductions modernes
    Études
    • Antonsson, Haki, « Two twelfth-century martyrs: St Thomas of Canterbury and St Magnus of Orkney », Sagas, Saints and Settlements, éd. Gareth Williams et Paul Bibire, Leiden, Brill (Northern World, 11), 2004, p. 41-64.
    • Barlow, Frank, Thomas Becket, Berkeley, University of California Press, 1986, p. 5-8, 20, 24, 36, 46, 65, 293.
    • Foote, Peter G., « On the fragmentary text concerning St Thomas Becket in Stock. Perg. Fol. Nr. 2 », Saga Book of the Viking Society, 15, 1957-1961, p. 403-450.
    • Walberg, E., « Date et source de la Vie de saint Thomas de Cantorbéry par Benet, moine de Saint-Alban », Romania, 44, 1915-1917, p. 407-426. [Gallica] [GB] [HT] [IA] DOI: 10.3406/roma.1916.4853
    • Wolf, Kirsten, The Legends of the Saints in Old Norse-Icelandic Prose, Toronto, University of Toronto Press, 2013, p. 354-365. [Jstor]
  6. Lettre à Benoît de Peterborough

    Titre: 
    Date:1170-1174
    Langue:Latin
    Genre:Lettre
    Forme:Prose
    Contenu:Description de la guérison de Robert au tombeau de Thomas Becket d'une maladie contractée en Sicile.
    Incipit:Preteritis iam ferme duodecim annis aut eo amplius cum essem in Sicilia et uellem transire a ciuitate Catinia usque ad Syracusam ambulabam secus mare Adriaticum…
    Explicit:… quam in illo pede in quo non erat infirmitas.
    Traductions:Dans la Thomas saga erkibyskups (norrois)
    Manuscrits
    1. [Préservé dans Benoît de Peterborough, Miracles de Thomas Becket et la traduction norroise.]
    Éditions modernes
    • Materials for the History of Thomas Becket, Archbishop of Canterbury (Canonized by Pope Alexander III., A. D. 1173), edited by James Craigie Robertson [et J. Brigstocke Sheppard (t. 7)], London, Longman et Trübner (Rerum Britannicarum medii ævi scriptores, or Chronicles and Memorials of Great Britain and Ireland during the Middle Ages, 67), 1875-1885, 7 t. (ici t. 2, p. 97-101) [IA: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, t. 5, t. 6, t. 7]
    Traductions modernes
    Études
    • Duggan, Anne J., « Thomas is the best healer of the virtuous sick: the medical miracles of Thomas of Canterbury », Transactions of the Medical Society of London, 128, 2011-2012, p. 102-114.
  7. Vita sancti Magni

    Titre:Vita sancti Magni; Vie de saint Magnus
    Date:Années 1170
    Dédicataire:Les chanoines séculiers de la cathédrale St Magnus à Kirkwall
    Langue:Latin
    Genre:Vie de saint
    Forme:Prose
    Contenu:Récit de la vie de saint Magnus Erlendsson (perdue).
    Incipit: 
    Explicit: 
    Traductions:Magnúss saga lengri
    Manuscrits
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    Études
    • Antonsson, Haki, « Exile, sanctity, and some Scandinavian rulers of the late Viking age », Exile in the Middle Ages: Selected Proceedings from the International Medieval Congress, University of Leeds, 8-11 July 2002, éd. Laura Napran et Elisabeth M. C. van Houts, Turnhout, Brepols (International Medieval Research, 13), 2004, p. 95-108. DOI: 10.1484/M.IMR-EB.3.3406
    • Antonsson, Haki, St. Magnús of Orkney: A Scandinavian Martyr-Cult in Context, Leiden, Brill (Northern World, 29), 2007, p. 42-67. DOI: 10.1163/ej.9789004155800.i-272
    • Antonsson, Haki, « Two twelfth-century martyrs: St Thomas of Canterbury and St Magnus of Orkney », Sagas, Saints and Settlements, éd. Gareth Williams et Paul Bibire, Leiden, Brill (Northern World, 11), 2004, p. 41-64.
    • Brunsden, George M., « Earls and saints: early Christianity in Norse Orkney and the legend of Magnus Erlendsson », History, Literature and Music in Scotland, 700-1560, éd. R. Andrew McDonald, Toronto, University of Toronto Press, 2002, p. 60-92 (ici p. 62-64).
    • Foote, Peter G. « Master Robert's prologue in Magnúss saga lengri », Festskrift til Finn Hødnebø 29. desember 1989, éd. Bjørn Eithun, Eyvind Fjeld Halvorsen, Magnus Rindal et Erik Simensen, Oslo, Novus, 1989, p. 65-81.
    • Jesch, Judith, et Theya Molleson, « The death of Magnus Erlendsson and the relics of St Magnus », The World of Orkneyinga Saga: « The Broad-Cloth Viking Trip », éd. Olwyn Owen, Kirkwall, Orcadian, 2005, p. 127-143 (ici p. 129-130).
    • Wolf, Kirsten, The Legends of the Saints in Old Norse-Icelandic Prose, Toronto, University of Toronto Press, 2013, p. 211-214. [Jstor]
  8. Vita sancte Fridesvide

    Titre:Vita sancte Fridesvide; Vita sancte Frideswide; Vita sanctae Fridesvidae; Vita sanctae Frideswidae; Vie de sainte Frithuswith
    Date:Années 1170?
    Dédicataire:Les chanoines du prieuré Sainte-Frideswide d'Oxford
    Langue:Latin
    Genre:Vie de saint
    Forme:Prose
    Contenu:Révision d'une version anonyme du début du XIIe siècle de la vie de sainte Frithuswith (BHL 3162).
    Incipit:De uita et uirtutibus beatissime et omni ueneratione dignissime uirginis Frideswide fratres karissimi que addiscere potui in chronicis…
    Explicit:… per illius merita facta sunt mirabilia ut nec hominum ea fides capere nec scriptorum posset colligere sollicitudo prestante domino nostro Iesu Cristo cui est honor et imperium in secula seculorum amen.
    Manuscrits
    1. Cambridge, Gonville and Caius College Library, MS 129, f. 167r-177v
    2. Gotha, Forschungsbibliothek, MS MM. I.81, f. 225v-230r
    3. Oxford, Bodleian Library, MS Laud Misc. 114, f. 132r-140r
    4. localisation actuelle inconnue: Oxford, Chanoines augustiniens de l'abbaye Osney (A26.†2, identification incertaine)
    Éditions modernes
    • Blair, John, « Saint Frideswide reconsidered », Oxoniensia, 52, 1987, p. 71-127 (ici p. 101-116). [www]
    Traductions modernes
    Études
    • Mayr-Harting, Henry, « Functions of a twelfth-century shrine: the miracles of St Frideswide », Studies in Medieval History Presented to R. H. C. Davis, éd. Henry Mayr-Harting et R. I. Moore, London, Hambledon Press, 1985, p. 193-206. DOI: 10.5040/9781472599131.ch-014
    • Ward, Benedicta, « St Frideswide of Oxford », Benedictines in Oxford, éd. Henry Wansbrough et Anthony Marett-Crosby, London, Darton, Longman and Todd, 1997, p. 3-10, 278.
    • Yarrow, Simon, Saints and their Communities: Miracle Stories in Twelfth-Century England, Oxford, Clarendon Press (Oxford Historical Monographs), 2006, ch. 6. DOI: 10.1093/acprof:oso/9780199283637.001.0001
Répertoires bibliographiques
  • Bale, John, Index Britanniae scriptorum, éd. Reginald Lane Poole et Mary Bateson, Oxford, Clarendon Press, 1902, p. 368-370. [GB] [IA]
  • Hardy, Thomas Duffus, Descriptive Catalogue of Materials Relating to the History of Great Britain and Ireland, to the End of the Reign of Henry VII, London, Longman, Green Longman, and Roberts (Chronicles and Memorials of Great Britain and Ireland During the Middle Ages), 1862-1871, 3 t. (ici t. 2, p. 291) [GB: t. 1:1, t. 1:2, t. 2, t. 3] [IA: t. 1:1, t. 1:2, t. 2, t. 3]
  • Schneyer, Johann Baptist, Repertorium der lateinischen Sermones des Mittelalters, für die Zeit von 1150–1350, Münster, Aschendorff (Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters. Texte und Untersuchungen, 43), 1969-1990, t. 5, p. 171-176.
  • Sharpe, Richard, A Handlist of the Latin Writers of Great Britain and Ireland before 1540, Turnhout, Brepols (Publications of the Journal of Medieval Latin, 1), 2e éd., 2001, xxxvii + 946 p. (ici p. 532-533)
    Édition antérieure:
    • Sharpe, Richard, A Handlist of the Latin Writers of Great Britain and Ireland before 1540, Turnhout, Brepols (Publications of the Journal of Medieval Latin, 1), 1997, xxxvii + 912 p.
  • Stegmüller, Friedrich, Repertorium biblicum medii aevi, Madrid, Consejo superior de investigaciones científicas, 1950-1980, nos 7446-7459,1.
  • Stegmüller, Friedrich, Repertorium commentariorum in sententias Petri Lombardi, Wurzburg, Schöning, 1947, n° 743,2.
  • Watson, George, éd., The New Cambridge Bibliography of English Literature, Cambridge, Cambridge University Press, 1974, t. 1, col. 766.
Permalien: https://arlima.net/no/1967


Voir aussi:
> Wikidata: Q15431107
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Andrew Dunning
Dernière mise à jour: 27 janvier 2018

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter