logo arlima

Odorico da Pordenone

Odoric de Pordenone

Biographie

Né vers 1265 — Mort le 14 janvier 1331 au couvent d'Udine

Frère franciscain du couvent d'Udine

Bibliographie

Généralités
  • Branca, Gaetano, Storia dei viaggiatori italiani, Roma, Torino, Firenze et Milano, Paravia, 1873, viii + 500 p. [GB] [IA]
  • De Gubernatis, Angelo, Storia dei viaggiatori italiani nelle Indie orientali. Con estratti d' alcune relazioni di viaggio a stampa ed alcuni documenti inediti, Livorno, Vigo, 1875, viii + 400 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
  • Golubovich, Girolamo, « Il b. fr. Odorico da Pordenone O.F.M. Note critiche bio-bibliografiche », Archivum franciscanum historicum, 10, 1917, p. 17-46.
  • Golubovich, Girolamo, Biblioteca bio-bibliografica della Terra santa e dell'Oriente francescano, Firenze, Quaracchi, t. 3, 1919, p. 374-393.
  • Laufer, B., « Was Odoric de Pordenone ever in Tibet? », T'oung Pao, 15, 1914, p. 405-418.
  • Moule, A. C., « A small contribution in the study of the bibliography of Odoric », T'oung Pao, 20, 1921, p. 301-322.
  • Pullé, G., Viaggio del Beato Odorico di Pordenone, Milano, 1931.
  • Schilling, Dorotheus, « War der Selige Odorich von Pordenone, OFM, in Japan? », Archivum franciscanum historicum, 35, 1942.
  • Schmitt, C., « Il Beato Odorico da Pordenone: appunti bibliografici », Odorico da Pordenone e la Cina. Atti del convegno storico internationale, Pordenone, 28-29 maggio 1982, Pordenone, 1983, p. 151-162.
  • Stival, Giancarlo, Frate Odorico del Friuli: da Pordenone alla Cina per guadagnare anime, Padova, Messaggero, 2002, 159 p. + [8] p. de pl.
  • Tilatti, Andrea, Odorico da Pordenone: vita e miracula, Padova, Centro studi antoniani, 2004, 185 p. + [8] p. de pl.
  1. Itinerarium

    Titre: 
    Date:Itinerarium Odorici socii militis Mandavili per Indiam (ms. Brookland); Relatio de mirabilibus Orientalium Tatarorum
    Date:1330
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Traductions:Konrad Steckel (haut-allemand)
    Jean de Vignay, Les merveilles de la terre d'outremer (français)
    Jean le Long d'Ypres (français)
    Libro delle nuove e strane e meravigliose cose (italien)
    Manuscrits
    1. Admont, Stiftsbibliothek, 583
    2. Admont, Stiftsbibliothek, 639
    3. Assisi, 343
    4. Barcelona, Biblioteca de Catalunya, 490, f. 76r-84r
    5. Basel, Öffentliche Bibliothek der Universität, E. III. 20, XIV
    6. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, Theol. lat. 141 4o, XV
    7. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, Theol. lat. 291 2o, f. 49-103
    8. Bremen, Verzeichn. d. B. Bibliot. 1834, 13, no 2
    9. Breslau, Universitätsbibliothek, Theol. IV, 70 (cf. Pertz, Archiv, XI, 700)
    10. Brookland, Franciscan College Library, 79, f. 1r-14r
    11. Brügge (cf. Neumann in Oest. kath. Vierteljahrschrift 1872, 6)
    12. Cambridge, Gonville and Caius College Library, 162/83, f. 87r-105v
    13. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 275, f. 149v
    14. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 407, f. 69
    15. Cambridge (USA), Harvard University, Houghton Library, Riant, 90, f. 66v-67r
    16. Erfurt, Universitätsbibliothek, Biblioteca Amploniana, Q. 393, f. 64r-79r, 1380
    17. Firenze, Biblioteca nazionale centrale, II.IV.317 (Magliabechiani XXV, 323)
    18. Firenze, Biblioteca nazionale centrale, Pal. E.5.9.67
    19. Firenze, Biblioteca Riccardiana, 683
    20. Glasgow, University Library, Hunter 84 (T.4.1), f. 252 (260)r-265 (280)v
    21. Glasgow, University Library, Hunter 456 (V.6.8), f. 15r-18v
    22. London, British Library, Additional, 33756
    23. London, British Library, Arundel 13 (cf. Pertz, Archiv, 8, p. 753)
    24. London, British Library, Royal, 14. C. XIII, f. 216 [⇛ Description]
    25. London, British Library, Cotton, Otho. D. I
    26. Mainz (cf. Guden, Sylloge I, 381)
    27. Melk, Stiftsbibliothek, 17 (cf. Pertz, Archiv, 10, 603)
    28. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 903, 4o, f. 155-174, XIV
    29. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 21259, f. 13-28, XIV
    30. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 22377, XIV-XV
    31. Oxford, Bodleian Library, 1612 (Digby man. 11)
    32. Oxford, Bodleian Library, 1767 (Digby man. 166), 4o, XIV
    33. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 2584
    34. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 3195, f. 19-26 [⇛ Description]
    35. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 4955, f. 133-141, XIV
    36. Praha, Archiv pražského hradu, Knihovna metropolitní kapituly, G. 59
    37. Praha, Archiv pražského hradu, Knihovna metropolitní kapituly, N. 56
    38. Praha, Knihovna národního muzea, ?? (Pertz, Archiv, 9, 478)
    39. Roma, Biblioteca Casanatense, 276 (anc. B. IV. 13), f. 90ra-116va, XIV
    40. Saint-Omer, Bibliothèque municipale, 737, 4o, XV
    41. San Daniele del Friuli (N.)
    42. Strasbourg, A. VI, 7
    43. Strasbourg, A. VI, 8 (cf. Pertz, Archiv, 8, 461)
    44. Udine, Biblioteca capitolare (N.)
    45. Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 339 (385), XV
    46. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barberiniani latini, 2558
    47. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barberiniani latini, 4047
    48. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reginensi latini, ?? (anc. Reg. Christ. 171)
    49. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 5256
    50. Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, it. cl. VI, 585 (12496)
    51. Vyšší Brod (Hohenfurt), Stiftsbibliothek, 87, 8o (N), XV
    52. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, clm 545, 4o, XIV
    53. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, clm 3359, XV
    54. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, clm 4459, XV
    55. Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Cod. Aug. 18, 2, XV
    56. Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Weissenburg, 40, f. 57b-73b, XIV
    57. Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Weissenburg, 41, f. 224a-235b, XIV
    58. Peregrinatio fratris Udalrici transmare Magnum (XV) dans bibl. de Saulcy, no 308
    59. localisation actuelle inconnue: anc. Cheltenham, Sir Thomas Phillipps (cf. Haenel, Catalogi, col. 859)
    Éditions anciennes
    1. De rebus incognitis
      Pesaro, [Girolamo Soncino], 1513
      ARLIMA: EA3257   USTC: 845280
    2. Bollandistes, Janvier, I, 986-992 (extraits).
    3. Venni, G., Elogio storico alle gesta Beato Odorico, Venezia, 1761.
    Éditions modernes
    • Peregrinatores medii aevi quatuor, Burchardus de Monte Sion, Ricoldus de Monte Crucis, Odoricus de Foro Julii, Wilbrandus de Oldenborg, quorum duos nunc primum edidit, duos ad fidem librorum manuscriptorum recensuit J. C. M. Laurent. Editio secunda accessit mag. Thietmari Peregrinatio, Leipzig, Hinrichs, 1873, viii + 199 + 80 p. (ici p. 143-158) [IA]
      Édition antérieure:
      • Peregrinatores medii aevi quatuor, Burchardus de Monte Sion, Ricoldus de Monte Crucis, Odoricus de Foro Julii, Wilbrandus de Oldenborg, quorum duos nunc primum edidit, duos ad fidem librorum manuscriptorum recensuit J. C. M. Laurent, Leipzig, Hinrichs, 1864, viii + 199 p. [IA]
    • Domenichelli, Teofilo, Sopra la vita e i Viaggi del beato Odorico da Pordenone dell'ordine de' Minori. Studi con documenti rari ed inediti, Prato, Guasti, 1881, 411 p. [GB] [IA]
      Réimpression:
      • Odorico da Pordenone, Relazione del viaggio in Oriente e in Cina (1314-1330 ?), Pordenone, 1982.
    • Van den Wyngaert, Anastasius, Sinica franciscana. Vol. I: Itinera et relationes fratrum minorum saeculi XIII et XIV, Quaracchi et Firenze, Collegium Sancti Bonaventurae, 1929, p. 379-495.
      Édition d'après le ms. d'Assise.
    • The Travels of Sir John Mandeville, with Three Narrative Illustrations of it: the Voyages of Johannes de Plano Carpini, the Journal of William de Rubruquis, the Journal of Friar Odoric, New York, 1965.
      Compte rendu: J. C. Payen, dans Le Moyen Âge, 73, 1967, p. 554-556. *
    • Carlson, R. K., Odoric of Pordenone, Traveller to the Far East. A Restoration of a Recently Discovered Manuscript of Odoric's Journal, Ph. D. dissertation, University of Kansas, 1977.
      Édition d'après le ms. d'un collectionneur new-yorkais inconnu.
    • Odorichus, De rebus incognitis. Odorico da Pordenone nella prima edizione a stampa del 1513, a cura di Lucio Monaco, Giulio Cesare Testa, Pordenone, Biblioteca Dell'Immagine, 1986, 178 p.
    • Odorico da Pordenone, Relatio de mirabilibus Orientalium Tatarorum Edizione critica a cura di Annalia Marchisio, Firenze, SISMEL-Edizioni del Galluzzo (Edizione nazionale dei testi mediolatini. Serie I, 23; Edizione nazionale dei testi mediolatini, 41), 2016, vi + 643 p.
    Traductions modernes
    • en anglais:
      • Cathay and the Way Thither Being a Collection of Medieval Notices of China, translated and edited by Colonel Sir Henry Yule. New edition, revised throughout in the light of recent discoveries by Henri Cordier, London, Hakluyt Society (Works Issued by the Hakluyt Society, 2nd s., 33, 37, 38, 41), 1913-1916, 4 t. (ici t. 2) [IA: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4]
        Édition antérieure:
        • Cathay and the Way Thither, Being a Collection of Medieval Notices of China, translated and edited by Colonel Henry Yule C. B., late of the Royal Engineers (Bengal), with a preliminary essay on the intercourse between China and the Western nations previous to the discovery of the Cape Route, London, Hakluyt Society, 1866, 2 t., [vi] + cclv + 596 + xcviii p. [IA: t. 1, t. 2]
        Réimpression:
        • Nendeln, Kraus Reprint, 1967
      • Contemporaries of Marco Polo: Consisting of the Travel Records to the Eastern Parts of the World of William of Rubruck [1253-1255]; the Journey of John of Pian de Carpini [1245-1247]; the Journal of Friar Odoric [1318-1330]; and the Oriental Travels of Rabbi Benjamin of Tudela [1160-1173], edited by Manuel Komroff, New York, Liveright, 1928, xxv + 358 p. [IA]
        Réimpression:
        • New York, Boni and Liveright, 1989
      • The Travels of Friar Odoric, Blessed Odoric of Pordenone, translated by Sir Henry Yule, Grand Rapids et Cambridge (UK), Eerdmans (Italian Texts and Studies on Religion and Society), 2002, xi + 174 p.
        Comprend une introduction de Paolo Chiesa.
    • en italien:
      • Memoriale toscano. Viaggio in India e Cina (1318-1330) di Odorico da Pordenone, a cura di Lucio Monaco. Prefazione di Jeannine Guérin Dalle Mese, Alessandria, Edizioni dell'Orso (Oltramare. Viaggiatori italiani dal Medioevo al Rinascimento, 5), 1990, [iv] + 191 p.
    Études
    • Andreose, A., « Lo libro dele nove e stranie meravioxe cose. Ricerche sui volgarizzamenti italiani dell'Itinerarium del beato Odorico da Pordenone », Il Santo, 38, 1998, p. 31-67.
    • Andreose, Alvise, La strada, la cina, il cielo: studi sulla "Relatio" di Odorico da Pordenone e sulla sua fortuna romanza, Soveria Mannelli, Rubbettino (Medioevo romanzo e orientale. Studi, 17), 2012, 221 p.
    • Andreose, Alvise, « Il viaggio in Cina di Odorico da Pordenone tra etnografia e mito », Transylvanian Review, 23:1, 2014, p. 41-62.
    • Bohigas, P., « Sumari del Llibre de Viatges d'Odoric de Pordenone », Butlletí de la Biblioteca de Catalunya, 6, 1920-1922, p. 377-379.
    • Bubenicek, Venceslas, « Figures de l'altérité chez Odoric de Pordenone (Itinéraire, 1351) », Les grandes peurs. 2. L'Autre. Colloque de Nancy (30 septembre-3 octobre 2003) organisé par l'ADIREL, éd. Madeleine Bertaud, Travaux de littérature, 17, 2004, p. 233-248.
    • Chiesa, Paolo, « Per un riordino della tradizione manoscritta della Relatio di Odorico da Pordenone », Filologia mediolatina, 6-7, 1999-2000, p. 311-350.
    • Chiesa, Paolo, « Una forma redazionale sconosciuta della Relatio latina di Odorico da Pordenone », Itineraria, 2, 2003, p. 137-163.
    • Civezza, Marcellino da, Storia universale delle missioni francescane, Roma, s. n., t. 3, 1859.
    • Les voyages en Asie au XIVe siècle du bienheureux frère Odoric de Pordenone, religieux de Saint-François, publiés avec une introduction et des notes par Henri Cordier, Paris, Leroux (Recueil de voyages et de documents pour servir à l'histoire de la géographie depuis le XIIIe jusqu'à la fin du XVIe siècle, 10), 1891, [v] + clviii + 602 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
      Étude du texte à travers la traduction de Jean le Long d'Ypres.
    • Cordier, Henri, Ser Marco Polo: Notes and Addenda to Sir Henry Yule's Edition, Containing the Results of Recent Research and Discovery, London, Murray, 1920, x + 161 p. (ici p. 133-134) [IA]
      Compte rendu: B. Laufer, dans The American Historical Review, 26:3, 1920-1921, p. 499-501. [GB] [HT] [IA] DOI: 10.2307/1836076
    • Davus non Œdipus, « Early travellers, no. IX. – Odoricus », The Asiatic Journal and Monthly Register for British India and its Dependencies, 20, 1825, p. 391-396.
    • Deluz, Christiane, « La hiérarchie sociale dans l'empire mongol vue par les voyageurs occidentaux (XIIIe–XIV e s.) », Remembrances et resveries. Hommage à Jean Batany, éd. Huguette Legros, Denis Hüe, Joël Grisward et Didier Lechat, Orléans, Paradigme (Medievalia, 58), 2006, p. 85-94.
      Cite O. da P. à travers la traduction de Jean le Long d'Ypres.
    • Guéret-Laferté, Michèle, « Jean de Mandeville ou la figure de l'hyperlecteur », Uns clers ait dit que chanson en ferait. Mélanges de langue, d'histoire et de littérature offerts à Jean-Charles Herbin, éd. Marie-Geneviève Grossel, Jean-Pierre Martin, Ludovic Nys, Muriel Ott et François Suard, Valenciennes, Presses universitaires de Valenciennes (Textes en contexte, 6), 2019, t. 1, p. 355-368.
    • Hoensch, Jörg K., Premsyl Otakar II. von Böhmen: der goldene König, Graz, Wien et Köln, Styria, 1989.
    • Liščák, Vladimír, « Odoric of Pordenone and his account on the orientalium partium in the light of manuscripts », Anthropologia integra, 2:2, 2011, p. 63-74. [www]
    • Monaco, Lucio, « I volgarizzamenti italiani della relazione di Odorico da Pordenone », Studi mediolatini e volgari, 26, 1978-1979, p. 179-226.
    • Petrocchi, C., « Il beato Odorico da Pordenone e il suo Itinerario », Le Venezie francescane, 1, 1932, p. 195-214; 2, 1933, p. 71-84.
    • Reichert, Folker, « Eine unbekannte Version der Asienreise Odorichs von Pordenone », Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters, 43, 1987, p. 531-573. [digizeitschriften.de]
    • Reichert, Folker, « Odorico da Pordenone and the European perception of Chinese beauty in the Middle Ages », Journal of Medieval History, 25:4, 1999, p. 339-355. DOI: 10.1016/S0304-4181(99)00005-6
    • Richard, Jean, La papauté et les missions en Orient au Moyen Âge (XIIIe–XVe siècles), Paris, École française de Rome, 2e éd., 1998, xxxiv + 332 p.
    • Testa, Giulio Cesare, « Bozza per un censimento dei manoscritti odoriciani », Odorico da Pordenone e la Cina. Atti del convegno storico internazionale, Pordenone, 28-29 maggio 1982, Pordenone, 1983, p. 117-150.
    • Tiraboschi, Girolamo, Storia della letteratura italiana, Milano, Società tipografica de' classici italiani, t. V:1, 1823, p. 184-191.
    • Waddingus, Lucas, Scriptores Ordinis Minorum. Quibus accessit syllabus illorum, qui ex eodem Ordine pro fide Christi fortiter occubuerunt. Priores atramento, posteriores sanguine christianam religionem asserverunt, Roma, Tani, 1650, [xxx] + 332 + [xxii] + liii + [lii] p. (ici p. 270) [GB] [IA]
    • Wadding, L., Annales Minorum. In quibus res omnes trium ordinum a s. Francisco institutorum ponderosius et ex fide asseruntur, et praeclara quaeque monumenta ab obliuione vendicantur, année 1331, t. 3.
    • Wood, Frances, Did Marco Polo Go to China?, London, Secker and Warburg, 1995, vii + 181 p.
    • Yule, Henry, Il beato Odorico di Pordenone ed i suoi viaggi. Cenni dettati dal colonello Enrico Yule, London, Richards, 1881, 8 p.
  2. De Terra sancta

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme: 
    Contenu: 
    Incipit: Prologus.
    Descripturi disposicionem terre sancte seu promissionis dignum est, ut a Nazareth civitate, in qua nostre redempcionis fuit inicium, descripcionis sumamus exordium.
    Cap. I. XXIIII miliario ab Accon civitate Nazareth in introitu Galilee ex parte orientali iuxta montes est sita, et dicitur proprie cvitas…
    Explicit:… quam execrabilis erroris venenum pestiferum, quam serpens antiquus per os pseudoprophete et successorum eius in tantam populorum multitudinem iam fere sex centos annos evomuit.
    Istud scripsit frater Odoricus de Foro Julii, cum remeasset de partibus infidelium ad suam provinciam, anno Domini M CCC XXX, temporibus domini Johannis pape XXII.
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
Répertoires bibliographiques
  • Amat di San Filippo, Pietro, Biografia dei viaggiatori italiani colla bibliografia delle loro opere. Edizione seconda, Roma, Società geografica italiana (Studi biografici e bibliografici sulla storia della geografia in Italia, 1), 1882, xi + 743 p. (ici p. 85-98) [GB] [IA]
    Édition antérieure:
    • Amat di San Filippo, Pietro, Bibliografia dei viaggiatori italiani ordinata cronologicamente ed illustrata, Roma, Salviucci, 1874, xxii + 145 p. [GB] [IA]
  • Bossuat, Robert, Manuel bibliographique de la littérature française du Moyen Âge, Melun, Librairie d'Argences (Bibliothèque elzévirienne. Nouvelle série. Études et documents), 1951, xxxiv + 638 p. (ici p. 537, no 5557)
    Dictionnaires: DEAF Boss
  • Röhricht, Reinhold, Bibliotheca geographica Palaestinae. Chronologisches Verzeichnis der auf die Geographie des Heiligen Landes bezüglichen Literatur von 333 bis 1878 und Versuch einer Cartographie, Berlin, Reuther's Verlagsbuchhandlung, 1890, xx + 744 p. (ici p. 69-71) [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
  • Röhricht, Reinhold, Bibliotheca geographica Palaestinae. Chronologisches Verzeichnis der auf die Geographie des Heiligen Landes bezüglichen Literatur von 333 bis 1878 und Versuch einer Cartographie. Verbesserte und vermehrte Neuausgabe von David H. K. Amiran, Jerusalem, Universitas Booksellers of Jerusalem, 1963, xvi + 816 p.
    Édition antérieure:
    • Röhricht, Reinhold, Bibliotheca geographica Palaestinae. Chronologisches Verzeichnis der auf die Geographie des Heiligen Landes bezüglichen Literatur von 333 bis 1878 und Versuch einer Cartographie, Berlin, Reuther's Verlagsbuchhandlung, 1890, xx + 744 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
    Réimpression:
    • London, Trotter, 1989
  • Tobler, Titus, Bibliographia geographica Palaestinae. Zunächst kristiche Übersicht gedruckter und ungedruckter Beschreibungen der Reisen ins Heilige Land, Leipzig, Hirzel, 1867, v + 265 p. (ici p. 34) [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
  • Vielliard, Françoise, et Jacques Monfrin, Manuel bibliographique de la littérature française du Moyen Âge de Robert Bossuat. Troisième supplément (1960-1980), Paris, Centre national de la recherche scientifique, 1986-1991, 2 t., xii + 1136 p. (ici t. 2, p. 896, no 8096; p. 897, no 8099)
    Dictionnaires: DEAF Boss2
    Compte rendu: T. 1: Geneviève Hasenohr, dans Bibliothèque de l'École des chartes, 146:1, 1988, p. 194-195. [Pers]
Permalien: https://arlima.net/no/165


Voir aussi:
> Wikidata: Q379733
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Compléments: Christine Gadrat, Anna Gudayol, Augustin Lesage et Antonella Sciancalepore
Dernière mise à jour: 20 octobre 2023

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter