|
Benjamin de Tudèle
Benjamín de Tudela
Mort vers 1173 en Castille
Rabbin et écrivain juif auteur du récit d'un voyage qu'il effectua dans la Méditerranée et au Moyen-Orient dans le troisième quart du XIIe siècle.
-
Titre: | Sefer massa'ot; Reisetagbuch (trad. all.); Itinerary (trad. ang.); Voyages (trad. fr.); Itinerarium (trad. lat.) |
Date: | Troisième quart du XIIe siècle |
Commanditaire: | |
Dédicataire: | |
Langue: | Hébreu |
Genre: | Récit de voyage |
Forme: | Prose |
Contenu: | |
Incipit: | |
Explicit: | |
Traductions: | Benito Arias Montano, Itinerarium (latin) (voir sous Traductions anciennes) Constantin L'Empereur, Itinerarium (latin) (voir sous Traductions anciennes) |
Manuscrits
Éditions anciennes
- Itinerarium Beniamini Tudelensis; in quo res memorabiles, quas ante quadringentos annos totum fere terrarum orbem notatis itineribus dimensus vel ipse vidit vel à fide dignis suae aetatis hominibus accepit, breviter atque dilucide describuntur; ex Hebraico Latinum factum Bened. Aria Montano interprete
Antwerpen, Christophe Plantin, 1575
- Itinerarium Benjaminis, latine redditum opera Const. L'Empereur
Leiden, ex officina Elzevieriana, 1633Description: In-8°
- Itinerarium Benjaminis, latine redditum opera Const. L'Empereur
Leiden, ex officina Elzevieriana, 1633Description: In-24°
- Binyamin ben Yonah, Maṣṣāʻôt = Itinerarium D. Benjaminis, f. m.
Leiden, apus Elzevirios, 1633Exemplaire en ligne: [GB] Description: In-24°
- Massāʿôt šel Rabbî Binyāmîn
s. l., Salman, 1783Exemplaire en ligne: [GB]
Traductions anciennes
- en latin:
- Itinerarium Beniamini Tudelensis; in quo res memorabiles, quas ante quadringentos annos totum fere terrarum orbem notatis itineribus dimensus vel ipse vidit vel à fide dignis suae aetatis hominibus accepit, breviter atque dilucide describuntur; ex Hebraico Latinum factum Bened. Aria Montano interprete
Antwerpen, Christophe Plantin, 1575
- Itinerarium Benjaminis, latine redditum opera Const. L'Empereur
Leiden, ex officina Elzevieriana, 1633Description: In-8°
- Itinerarium Benjaminis, latine redditum opera Const. L'Empereur
Leiden, ex officina Elzevieriana, 1633Description: In-24°
- Itinerarium Beniamini Tudelensis ex versione Benedicti Ariæ Montani. Subjectæ sunt descriptiones Mechæ et Medinæ-Alnabi ex itinerariis Ludouicis Vartomanni et Iohannis Wildii. Præfixa verò Dissertatio ad lectorem, quam suæ editioni præmisit Constantinus L'Empereur, et nonnullæ ejusdem notæ
Helmstedt, in typographéo Calixtino excudit Henningus Mullerus, 1636
- Beniamini Tudelensis Itinerarium ex versione Benedicti Ariae Montani. Subiectae sunt Descriptiones Mechae et Medinae-Alnabi ex itinerariis Ludovici Vartomanni et Iohannis Wildii. Praefixa vero Dissertatio ad lectorem, quam suae editioni praemisit Constantinus L'Empereur, et nonnullae eiusdem notae
Leipzig, apud Ioann. Michael. Ludov. Teubner, 1764
- en français:
- Voyages de Rabbi Benjamin, fils de Jona de Tudele, en Europe, en Asie et en Afrique, depuis l'Espagne jusqu'à la Chine. Où l'on trouve plusieurs choses remarquables concernant l'histoire et la géographie et particulièrement l'état des Juifs au douzième siècle. Traduits de l'hebreu et enrichis de notes et de dissertations historiques et critiques sur ces voyages. Par J. P. Baratier, etudiant en theologie.
Amsterdam, Aux dépens de la Compagnie, 1734
- Voyages faits principalement en Asie dans les XII, XIII, XIV, et XV siècles, par Benjamin de Tudele, Jean du Plan-Carpin, N. Ascelin, Guillaume de Rubruquis, Marc Paul Venitien, Haiton, Jean de Mandeville, et Ambroise Contarini. Accompagnés de l'histoire des Sarasins et des Tartares, et precedez d'une introduction concernant les voyages et les nouvelles découvertes des principaux voyageurs, par Pierre Bergeron
La Haye, Jean Neaulne, 1735
- Recueil de divers voyages curieux, faits en Tartarie, en Perse et ailleurs. Enrichi de cartes géographiques et de figures en taille douce. On a mis au devant, le Traité de la navigation, et des voiages de découverte et conquête modernes. Divisez en deux tomes
Leide, Pierre Vander Aa, 1729 (ici t. 1)
- Voyages de Benjamin de Tudelle autour du monde commencé l'an 1173, de Jean du Plan Carpin en Tartarie, du frère Ascelin et de ses compagnons vers la Tartarie, de Guillaume de Rubruquin en Tartarie et en Chine en 1253, suivis des additions de Vincent de Beauvais et de l'histoire de Guillaume de Nangis pour l'éclaircissement des précédents voyages
Paris, Imprimé aux frais du Gouvernement, 1830
Éditions modernes
- The Itinerary of Rabbi Benjamin of Tudela. Translated and edited by A. Asher, London et Berlin, Asher, 1840-1841, 2 t. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
- Die Reisebeschreibungen des R. Benjamin von Tudela nach drei Handschriften, aus dem 13. und 14. Jahrhundert stammend, und ältern Druckwerken ediert und übersetzt, mit Anmerkungen und Einleitung versehen von L. Grünhut und Markus N. Adler, Frankfurt am Main, Kauffmann, 1903-1904, 2 t. en 1 vol. [GB] [IA]
- The Itinerary of Benjamin of Tudela: critical text, translation and commentary by Marcus Nathan Adler, London, Frowde et Oxford University Press, 1907, xvi, 94, 89 p. [GB] [IA]
Réimpressions:- New York, Feldheim, s. d.
- Frankfurt am Main, Institut für Geschischte der Arabisch-Islamischen Wissenschaften (Publications of the Institute for the History of Arabic-Islamic Science. Islamic World in Foreign Travel Accounts, 6), 1995.
- Benjamin Tuterakoa, Bidaien liburua = Benjamín de Tudela, Libro de viajes, trad. Xabier Kintana y José Ramón Magdalena Nom de Déu, Irún, Gobierno de Navarra, Departamento de Presidencia, 1994, 207 p.
Traductions modernes
- en allemand:
- Grünhut et Adler 1903-1904 (voir sous Éditions modernes)
- Benjamin von Tudela, Buch der Reisen = Sefär ha-massa'ot. 1. Text, ins Deutsche übertragen von Rolf P. Schmitz, Frankfurt am Main, Bern et New York, Peter Lang (Judentum und Umwelt, 22:1), 1988, 80 p.
- Syrien und Palästina nach dem Reisebericht des Benjamin von Tudela, übersetzt und erklärt von Hans Peter Rüger, Wiesbaden, Harrassowitz (Abhandlungen des Deutschen Palästinavereins, 12), 1990, xi + 80 p.
- en anglais:
- Asher 1840-1841 (voir sous Éditions modernes)
- Adler 1907 (voir sous Éditions modernes)
- Contemporaries of Marco Polo: Consisting of the Travel Records to the Eastern Parts of the World of William of Rubruck [1253-1255]; the Journey of John of Pian de Carpini [1245-1247]; the Journal of Friar Odoric [1318-1330]; and the Oriental Travels of Rabbi Benjamin of Tudela [1160-1173], edited by Manuel Komroff, New York, Liveright, 1928, xxv + 358 p. [IA]
Réimpression:- New York, Boni and Liveright, 1989
- The Itinerary of Benjamin of Tudela. Travels in the Middle Ages. Introductions by Michael A. Signer, 1983, Marcus Nathan Adler, 1907, A. Asher, 1840, New York, NightinGale Resources, 2005, 169 p.
- en basque:
- Kintana et Magdalena Nom de Déu 1994 (voir sous Éditions modernes)
- Vida y obra de Benjamín de Tudela: El libro de viajes (Bidaien liburua) = Sefer massa'ot, Juan-Cruz Alli Aranguren, José María Rodríguez Ochoa (traducción); Xabier Kintana (itzulpena), Pamplona, Gobernua de Navarra = Nafarroaka Gobierno (Personajes navarros, 9), 2015, 307 p.
- en espagnol:
- Libro de viajes de Benjamín de Tudela; versión castellana, introducción y notas por José Ramón Magdalena Nom de Déu, Barcelona, Riopiedras (Biblioteca nueva sefarad, 8), 1982, 127 p. — Réimpr.: 1989.
- Kintana et Magdalena Nom de Déu 1994 (voir sous Éditions modernes)
- Benjamín de Tudela, Libro de viajes, introducción y versión castellana por José Ramón Magdalena Nom de Déu, Pamplona, Ediciones y libros (Biblioteca básica navarra, 7), 2002, 93 p.
- Vida y obra de Benjamín de Tudela: El libro de viajes (Bidaien liburua) = Sefer massa'ot, Juan-Cruz Alli Aranguren, José María Rodríguez Ochoa (traducción); Xabier Kintana (itzulpena), Pamplona, Gobernua de Navarra = Nafarroaka Gobierno (Personajes navarros, 9), 2015, 307 p.
- en italien:
- Benjamin da Tudela, Libro di viaggi, a cura di Laura Minervini, Palermo, Sellerio editore (La diagonale, 37), 1989, 132 p.
Études
- Beazley, C. Raymond, The Dawn of Modern Geography: A History of Exploration and Geographical Science, New York, Smith, 1949, 3 t. [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
Édition antérieure:- Beazley, C. Raymond, The Dawn of Modern Geography: A History of Exploration and Geographical Science, London, Murray; Oxford, Clarendon Press, 1897-1906, 3 t. [GB: t. 1, t. 2, t. 3] [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
- Benjamin, Sandra, The World of Benjamin of Tudela, a Medieval Mediterranean Travelogue, Madison, Fairleigh Dickinson University Press; London, Associated University Press, 1995, 325 p.
- Carmoly, E., et J. Lelewel, Notice historique sur Benjamin de Tudèle. Nouvelle édition, suivie de l'examen géographique de ses voyages, Bruxelles et Leipzig, Kiessling, 1852, 61 p. [GB] [IA]
- García de Herreros, Enrique, Quatre voyageurs espagnols à Alexandrie d'Égypte: Benjamin de Tudela 1166-71, Ibn Goubair 1183-85, Pero Tafur 1435-39, Ali bey el Abbassi (Domingo Badia) 1803-7, Alexandrie, Société archéologique d'Alexandrie, 1923, 195 p. — Réimpr.: 1982; Frankfurt am Main, Institute for the History of Arabic-Islamic Science at the Johann Wolfgang Goethe University (Publications of the Institute for the History of Arabic-Islamic Science. Islamic Geography, 195), 1994.
- Harboun, Haïm, Les voyageurs juifs du XIIe siècle. Benjamin de Tudèle, 1165/66-1172/73, Aix-en-Provence, Massoreth, 1986, 319 p. — Réimpr.: 1998.
- Martinet, A., Reisetagbuch des Rabbi Binjamin von Tudela. Ein Beitrag zur Kenntnis der Juden in der Diaspora während des XII. Jahrhunderts, Bamberg, Gärtner, 1857, 28 p. [GB] [IA]
Réimpression:- Martinet, A., Reisetagbuch des Rabbi Binjamin von Tudela. Ein Beitrag zur Kenntnis der Juden in der Diaspora während des XII. Jahrhunderts, Berlin, Lamm, 1918, 28 p. [GB] [IA]
Répertoires bibliographiques
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 4 août 2022
|
|