logo arlima

Van den vos Reynaerde

Bibliographie

Titre: 
Date:Milieu du XIIIe siècle
Langue:Néerlandais
Genre: 
Forme:3469 vers
Contenu:Adaptation de la branche I du Roman de Renart pour laquelle on a composé une nouvelle fin.
Incipit:Willem, die vele bouke maecte,
Daer hi dicken omme waecte,
Hem vernoyde so haerde
Dat die avonture van Reynaerde…
Explicit:… Laet ons toten coninc gaen
Ende sinen pays daer ontfaen.'
Met Syrapeel datsi ghinghen
Ende maecten pays van allen dinghen.
Traductions:Boudewijn de Jonghe, Reynardus vulpes (latin)
Manuscrits
  1. Münster, Universitätsbibliothek, N. R. 381 [www]
  2. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, Cod. poet. et philol. fol. 22 [www]
Éditions anciennes
Éditions modernes
  • Grimm, Jacob, Reinhart Fuchs, Berlin, Reimer, 1834, ccxcvi + 452 p. (ici p. 113-234) [GB] [IA]
  • Van den Vos Reynaerde, éd. Jan Frans Willems [peu après 1834].
  • Vanden Vos Reinaerde, uitgegeven […] door W. J. A. Jonckbloet, Groningen, Wolters, 1856.
  • Van den Vos Reynaerde, éd. Jan Frans Willems, 1839 (éd. scolaire).
  • Reinaert. Willems Gedicht Van den vos Reinaerde und die Umarbeitung und Fortsetzung Reinaerts Historie, herausgegeben und erläutert von Ernst Martin, Paderborn, Schöningh, 1874, lii + 521 p. [GB] [IA]
  • Neue Fragmente des Gedichts von den Vos Reinaerde und das Bruchstück van Bere Wisselauwe, heraugegeben von Ernst Martin, Strassburg, Trübner (Quellen und Forschungen zur Sprach- und Culturgeschichte der germanischen Völker, 65), 1889, 73 p.
  • Van den vos Reinaerde. Inleiding met aanteekeningen, lijst van eigennamen, tekst. Critisch uitgegeven, ed. J. W. Muller. 3rd, newly rev. en augm. ed., Leiden, Brill (Leidsche Drukken en Herdrukken, Groote Reeks, 1), 1944.
  • Van den Vos Reynaerde. I. Teksten. Diplomatisch uitgegeven naar de bronnen voor het jaar 1500 door […] W. Gs Hellinga, Zwolle, Tjeenk Willink, 1952, viii + 343 p.
  • Van den vos Reynaerde: de tekst kritisch uitgegeven, met woordverklaring, commentaar en tekstkritische aantekeningen door F. Lulofs, met een ten geleide van W. P. Gerritsen, Groningen, Wolters-Noordhoff, 1985, 326 p.
  • Hegman, W. E., « De "Brusselse fragmenten" van Reynaert I », Zestig jaar Oudheidkundige Kring "De Vier Ambachten". Jubileumboek 1988-1989, éd. P. M. Gilhuys et al., Hulst, 1989, p. 14-37.
  • Van den vos Reynaerde: het Comburgse handschrift, éd. Jozef Janssens, Leuven, Davidsfonds, 1991.
  • Reynaert van tweevoud. Vol. I: Van den vos Reynaerde, edited by André Bouwman and Bart Besamusca, Amsterdam, Bakker, 2002.
  • Of Reynaert the Fox. Text and facing translation of the Middle Dutch beast epic Van den vos Reynaerde, trad. Andre Bouwman et Bart Besamusca, Amsterdam, 2009. [www]
  • Van den vos Reynaerde, Reynaert I, editie J. Janssens, R. van Daele, V. Uyttersprot. [www]
Traductions modernes
  • en allemand:
    • Von dem Fuchs Reinart: deutsche Reimfassung der Dichtung Van den vos Reynaerde (= Reinaert I) aus dem 13. Jahrhundert von "Willem, der den Madock machte", éd. Philipp Poeth, Münster, Monsenstein und Vannerdat (Edition Octopus), 2005, 144 p.
  • en anglais:
    • Reynard the Fox and Other Mediaeval Netherlands Secular Literature, éd. Eric Colledge, Leyden, Sijthoff; London, Heinemann; New York, London House and Maxwell, 1967.
    • Bouwman et Besamusca 2009 (voir sous Éditions modernes)
  • en français:
    • Le roman du Renard, traduit pour la première fois d'après un texte flamand du XIIe siècle, édité par J.-F. Willems; augmenté d'une analyse de ce qu'ont écrit, au sujet des romans français du Renard, Legrand-d'Aussy, Robert, Raynouard, Saint-Marc Girardin, Prosper Marchand, etc. par Octave Delepierre, Paris, Challamel et Techener, 1849, iii + 335 p. [IA]
      Édition antérieure:
      • Le roman du Renard, traduit pour la première fois d'après un texte flamand du XIIe siècle, édité par J.-F. Willems; augmenté d'une analyse de ce qu'ont écrit, au sujet des romans français du Renard, Legrand-d'Aussy, Robert, Raynouard, Saint-Marc Girardin, Prosper Marchand, etc. par Octave Delepierre, Bruxelles, Société belge de librairie, etc. (Hauman, Cattoir et comp.), 1837, iii + 335 p. [GB] [IA]
    • Joyaux de la littérature flamande du Moyen Âge, trad. fr. F. Closset, Bruxelles, 1949.
    • Reynart le goupil, traduction française de Liliane Wouters; introduction de E. Rombauts, Bruxelles, La Renaissance du Livre (Collection Unesco d'œuvres représentatives. Série européenne), 1974, 142 p.
Études
  • Berteloot, A., « "Of ghy yet wilt spreect ieghen mi in Dietsche dat ict mach verstaen." Welke taal sprak Reynaert? », Medioneerlandistiek. Een inleiding tot de Middelnederlandse letterkunde, éd. J. Janssens et F. Willaert, Hilversum, Verloren, 2000, p. 23-37.
  • Besamusca, Bart, « Rewriting the Roman de Renart: the Middle Dutch beast epic Van den vos Reynaerde », The Medieval Opus: Imitation, Rewriting, and Transmission in the French Tradition. Proceedings of the Symposium held at the Institute for Research in Humanities, October 5-7, 1995, the University of Wisconsin, Madison, éd. Douglas Kelly, Amsterdam, Rodopi (Faux Titre, 116), 1996, p. 387-404.
  • Bouwman, André, Reinaert en Renart: het dierenepos "Van den vos Reynaerde" vergeleken met de Oudfranse "Roman de Renart", Amsterdam, Prometheus, 1991, 2 t.
  • Bouwman, André, « Van den vos Reynaerde and branch I of the Roman de Renart: tradition and originality in a Middle Dutch beast epic », Neophilologus, 76, 1992, p. 482-501.
  • Bouwman, André, « Taaldaden. Over intertekstualiteit in Van den vos Reynaerde, Op avontuur. Middeleeuwse epiek in de Lage Landen, éd. J. D. Janssens et al., Amsterdam, 1998, p. 125-143 et 322-327.
  • Daele, Rik van, « The Flemish Reynaert as an ideological weapon », Reynard the Fox: Social Engagement and Cultural Metamorphoses in the Beast Epic from the Middle Ages to the Present, éd. Kenneth Varty, New York et Oxford, Berghahn Books (Polygons: Cultural Diversities and Intersections, 1), 2000, p. 105-112.
  • De Grauwe, Luc, « "Oem, walschedi? Spreect jeghen mi in dietsche" (Reynaert I, 1458-1460): zu den Eigenbezeichnungen der Volkssprachen in den Niederlanden im Hohen Mittelalter », The Dawn of the Written Vernacular in Western Europe, éd. Michèle Goyens et Werner Verbeke, Leuven, Leuven University Press (Mediaevalia Lovaniensia. Series I, Studia, 33), 2003, p. 405-414.
    Comptes rendus du recueil: Charles F. Briggs, dans The Medieval Review, 05.11.03. [TMR] — Stéphane Marcotte, dans Le Moyen Âge, 113:3-4, 2007, p. 721-722.
  • Gysseling, M., « Speurtocht naar de Reinaert-dichter », Jaarboek Oudheidkundige Kring "De vier ambachten", 1966-1967, p. 9-20.
  • Gysseling, M., « Datering en localisering van Reinaert I », Aspects of the Medieval Animal Epic: Proceedings of the International Conference, Louvain, May 15-17, 1972, éd. E. Rombauts et A. Welkenhuysen, Leuven, Leuven University Press; Den Haag, Nijhoff (Mediaevalia Lovaniensia. Series I, 3), 1975, p. 165-186.
  • Heeroma, K., « De eerste Reinaert en zijn voorbeeld », De andere Reinaert, Den Haag, 1970, p. 10-114.
  • Heeroma, K., « De Reinaert en het recht », Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde, 87, 1971, p. 260-274.
  • Hellinga, W. Gs, « Wie was Willem die de Reynaert schreef? », Jaarboek Oudheidkundige Kring "De vier ambachten", 1957, p. 11-23.
  • Hermesdorf, B. H. D., « Van den vos Reynaerde. Rechtshistorische aantekeningen » Recht en taal te hoofde. Opstellen over de ontmoeting tussen Middelnederlandse letteren en Oudvaderlands recht, Zwolle, Tjeenk Willink (Zwolse Reeks van Taal- en Letterkundige Studies, 1), 1955, p. 106-161.
  • Jacoby, F. R., Van den vos Reinaerde. Legal Elements in a Netherlands Epic of the Thirteenth Century, München, 1970.
  • Janssens, Jozef, « Reinaerts felheid: nog maar eens over de interpretatie van Van den vos Reynaerde », Tiecelijn, 14, 2001, p. 122-134.
  • Jauß, Hans Robert, « Les enfances Renart », Mélanges de linguistique romane et de philologie médiévale offerts à M. Maurice Delbouille, professeur à l'Université de Liège, Gembloux, Duculot, 1964, t. 2, p. 291-312.
  • Lulofs, F., Nu gaet reynaerde al huten spele. Over commentaar en interpretatie, Amsterdam, Thespa (Amsterdamse smaldelen, 3), 1975.
  • Menke, H., Bibliotheca Reinaerdiana. Vol. I. Die europäischen Reineke Fuchs-Drucke bis zum Jahre 1800, Stuttgart, 1992.
  • Meuwese, Martine, « The secret history of the fox and the hare in Trinity B.11.22 », Medieval Manuscripts in Transition: Tradition and Creative Recycling, éd. Geert H. M. Claassens et Werner Verbeke, Leuven, Leuven University Press (Mediaevalia Lovaniensia. Series I, Studia, 36), 2006, p. 179-195.
    Compte rendu du recueil:
  • Mierlo, J. van, « De definitieve oplossing in zake den Reinaert-proloog », Verslagen en mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie, 1942, p. 563-595.
  • Muller, J. W., « Een nieuw handschrift van den Reinaert », Verslagen en mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie, 1908, p. 109-188.
  • Muller, J. W., Critische commentaar op "Van den vos Reinaerde2 naar de thans bekende handschriften en bewerkingen, Utrecht, 1917.
  • Muller, J. W., « Reinaert-studiën, I. De slotverzen van Reinaert I », Tijdschrift voor Nederlandsche taal- en letterkunde, 46, 1927, p. 52-64.
  • Muller, J. W., « Reinaert-studiën, V. Tekstcritiek », Tijdschrift voor Nederlandsche taal- en letterkunde, 59, 1940, p. 159-210.
  • Muller, J. W., Van den vos Reinaerde. Exegetische commentaar, Leiden, Brill (Leidsche Drukken en Herdrukken. Groote Reeks, 2), 2nd ed., 1942.
  • Oostrom, F. P. van, Reinaert primair. Over het geïntendeerde publiek en de oorspronkelijke functie van Van den vos Reinaerde, Utrecht, HES (Kwarto-reeks, 4), 1983.
  • Peeters, L., « Historiciteit en chronologie in Van den Vos Reynaerde », Spektator, 3, 1973-1974, p. 157-179 et 347-369.
  • Reynaert, Joris, « Botsaerts verbijstering: over de interpretatie van Van den vos Reynaerde », Spiegel der letteren, 38, 1996, p. 44-61.
  • Simpson, James R., « "Oem walschedi?" Touching on tongues, teeth and skin in Van den vos Reynaerde », Queeste, 18:1, 2011, p. 32-57.
  • van Daele, Rik, Ruimte en naamgeving in "Van den vos Reynaerde", Gent, Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1994.
  • van Dijk, Hans, et Paul Wackers, Pade crom ende menichfoude: het "Reynaert"-onderzoek in de tweede helft van de twintigste eeuw, Hilversum, Verloren, 1999.
  • van Oostrom, Frits Pieter, Reinaert primair: over het geïntendeerde publiek en de oorspronkelijke functie van "Van den vos Reynaerde", Utrecht, HES, 1983.
  • Wackers, Paul, De waarheid als leugen: een interpretatie van Reynaerts historie, Utrecht, HES, 1986.
  • Wackers, Paul, « The image of the fox in Middle Dutch literature », The Fox and Other Animals, numéro spécial de Reinardus, 1993, p. 181-198.
  • Wackers, Paul, « Reynaert-Erzählungen zwischen Literatur und Gesellschaft », Zentrum für Niederlande-Studien. Jahrbuch, 4, 1993, p. 145-163.
  • Wackers, Paul, « Words and deeds in the Middle Dutch Reynaert stories », Medieval Dutch Literature in Its European Context, Cambridge, Cambridge University Press (Cambridge Studies in Medieval Literature, 21), 1994, p. 131-147.
  • Wackers, Paul, « Medieval French and Dutch Renardian epics: between literature and society », Reynard the Fox: Social Engagement and Cultural Metamorphoses in the Beast Epic from the Middle Ages to the Present, éd. Kenneth Varty, New York et Oxford, Berghahn Books (Polygons: Cultural Diversities and Intersections, 1), 2000, p. 55-72.
  • Wackers, Paul, « "Much ado about nothing". Remarks on the projected illustration cycle of ms. B of Reynaerts historie », Reinardus, 16, 2003, p. 195-208. DOI: 10.1075/rein.16.13wac
  • Wackers, Paul, « Reynaert the fox: evil, comic, or both? », Grant Risee? The Medieval Comic Presence. La présence comique médiévale. Essays in Honour of Brian J. Levy, éd. Adrian P. Tudor et Alan Hindley, Turnhout, Brepols (Medieval Texts and Cultures of Northern Europe, 11), 2006, p. 305-318.
  • Wackers, Paul, et E. Verzandvoort, « Bewerkingstechniek in de Reynaerttraditie », Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde, 105, 1989, p. 152-181.
Permalien: https://arlima.net/no/509


Voir aussi:
> Wikidata: Q19310739
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Compléments: James R. Simpson
Dernière mise à jour: 19 juillet 2023

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter