logo arlima

Évrard de Béthune

Ebrardus Bituniensis

Biographie

Mort vers 1212

Grammairien et théologien

Bibliographie

Généralités
  • Daunou, « Évrard de Béthune », Histoire littéraire de la France, Paris, Firmin Didot; Paris, Treuttel et Wurtz, t. 17, 1832, p. 130-139. [GB] [IA]
  • Lohmeyer, Karl, « Ebrard von Béthune. Eine Untersuchung über den Verfasser des Graecismus und Laborintus », Romanische Forschungen, 11, 1901, p. 412-430.
  • Manitius, Max, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters, München, Beck (Handbuch der klassischen Altertums-Wissenschaft in systematischer Darstellung, 9:1-3), 1911-1931, 3 t. (ici t. 3, p. 747-751) [Düsseldorf] [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
    Réimpression:
    • 1964-1965
  • Thurot, Charles, « Document relatif à l'histoire de la poésie latine au Moyen Âge », Comptes rendus des séances de l'Académie des inscriptions et belles-lettres, 14, 1870, p. 258-269. DOI: 10.3406/crai.1870.67731
  1. Grecismus

    Titre:Grecismus; Graecismus; Grécisme
    Date:Vers 1212
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Vers
    Contenu: 
    Incipit:Proemium
    Quoniam ignorantiae nubilo turpiter excaecati quidam imperiti fatuitatem exprimentes asininam Chimaerinas imagi nantes statuas nescio quid inopinabile somniantes dictionum discrepantiam matrimonio non legali…
    Cap. I. De figuris (a. De figuris metaplasmi)
    Est proprie meta trans Graece, formatio plasma,
    indeque transformatio dicatur metaplasmus.
    Cumque quid adicitur uel detrahitur ratione
    uel transmutatur, ut littera syllaba tempus…
    Explicit:… aut instrumentum uel materiam prope uerbum:
    'indigeo pane' dic 'deficioque labore',
    'percutio baculo, conflabitur anulus auro'.
    Uerbaque cum motu sibi iungunt diptota tum tu.
    Explicit Ebrardi Graecismus nomine Christi,
    qui dedit alpha et o, sit laus et gloria Christo.
    Commentaires:Glosa super Graecismum Eberhardi Bethuniensis
    Manuscrits
    1. Paris, Archives nationales de France, M 877a, n° 26
      Fragment.
    2. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 8158
    3. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 15133
    4. localisation actuelle inconnue: ms. mis en vente à l'Espace Marc Arthur Kohn (Paris), 20 décembre 2022, lot n° 2 [www]
      Avec gloses interlinéaires en latin et en français.
    Éditions anciennes
    Éditions modernes
    • Eberhardi Bethuniensis Graecismus ad fidem librorum manu scriptorum recensuit lectionum uarietatem adiecit indices locupletissimos et imaginem codicis Melicensis photolithographicam addidit Dr. Ioh. Wrobel, Vratislauiae, In aedibus G. Koebneri (Corpus grammaticorum medii aevi, 1), 1887, xxii + 319 p. + 1 pl. [GB] [IA]
      Compte rendu: B. Hauréau, dans Journal des savants, 1889, p. 57-62 [Gallica] [GB] [HT] [IA]
    Traductions modernes
    Études
    • Bursill-Hall, G. L. « Teaching grammars of the Middle Ages », Historiographia linguistica, 4, 1977, p. 1-29.
    • Grondeux, Anne, Le "Graecismus" d'Évrard de Béthune à travers ses gloses: entre grammaire positive et grammaire spéculative du XIIIe au XVe siècle, Turnhout, Brepols (Studia artistarum, 8), 2000, vi + 552 p.
    • Hunt, Tony, « Vernacular glosses in medieval manuscripts », Cultura neolatina, 39, 1979, p. 9-37.
    • Samaran, Ch., « Fragments de manuscrits français et latins du Moyen Âge », Romania, 51, 1925, p. 161-202. DOI: 10.3406/roma.1925.4230
  2. Antiheresis

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Vers
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Manuscrits
    Éditions anciennes
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
Répertoires bibliographiques
Permalien: https://arlima.net/no/10821


Voir aussi:
> Wikidata: Q5331803
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Compléments: Max Schmitz
Dernière mise à jour: 31 décembre 2022

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter