logo arlima

Innocent III (pape)

Lotario dei Conti di Segni | Lothar of Segni | Lothar von Segni | Lotharius

Biographie

Bibliographie

Généralités
  • Cheney, R., Pope Innocent III and England, Stuttgart, Hiersemann, 1976.
  • Laufs, Manfred, Politik und Recht bei Innozenz III. Kaiserprivilegien, Thronstreitregister und Egerer Goldbulle in der Reichs- und Rekuperationspolitik Papst Innozenz' III, Köln et Wien, Böhlau, 1980.
  • Maccarrone, Michele, « Innocenzo III prima del pontificato », Archivio della Società romana di storia patria, 66, 1943, p. 59-134.
  • Maccarrone, Michele, Studi su Innocenzo III, Padova, Antenore, 1972, x + 452 p.
  • Maccarrone, Michele, Nuovi studi su Innocenzo III, a cura di R.Lambertini, presentazione di O. Capitani, Roma, Istituto storico italiano per il Medio Evo (Nuovi studi storici, 25), 1995, xxiv + 435 p.
  • Maleczek, Werner, Papst und Kardinalskolleg von 1191 bis 1216: die Kardinäle unter Coelestin III. und Innocenz III., Wien, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Publikationen des Historischen Instituts beim Österreichischen Kulturinstituts in Rom. Abt. 1, Abhandlungen, 6), 1984, 432 p.
  • McDonnell, Ernest W., The Beguines and Beghards in Medieval Culture, with Special Emphasis on the Belgian Scene, New Brunswick, Rutgers University press, 1954, xvii + 643 p.
    Réimpression:
    • McDonnell, Ernest W., The Beguines and Beghards in Medieval Culture, with Special Emphasis on the Belgian Scene, New York, Octagon Books, 1969, xvii + 1969 p. [IA]
  • Moore, John C., « Pope Innocent III, Sardinia, and the papal state », Speculum, 62:1, 1987, p. 81-101.
  • Moore, John C., Pope Innocent III (1160/61-1216): To Root Up and to Plant, Leiden, Brill, 2003; Notre Dame, University of Notre Dame Press, 2009.
  • Murauer, Rainer, et Andrea Sommerlechner, éd., Die Register Innocenz' III. Pontifikatsjahr, 1207/1208: Texte und Indices, Wien, Verlag de Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Publikationen des historischen Instituts beim Österreichischen Kulturforum in Rom, II. Abteilung: Quellen, 1. Reih: Die Register Innocenz' III, Band 10), 2007.
  • Powell, James M., Innocent III: Vicar of Christ or Lord of the World?, Washington, Catholic University of American Press, 2e éd., 1994.
  • Sayers, Jane, Innocent III, Leader of Europe, 1198–1216, London et New York, Longman (The Medieval World), 1994, xiii + 222 p.
  • Smith, Damian J., Innocent III and the Crown of Aragon: The Limits of Papal Authority, Burlington, Ashgate (Church, Faith and Culture in the Medieval West), 2005, xiii + 339 p.
  • Sommerlechner, Andrea, éd., Innocenzo III: Urbs et Orbis. Atti del Congresso Internazionale, Roma, 9–15 settembre 1998, Roma, Società romana di storia patria e Istituto storico italiano per il Medio Evo (Miscellanea della Società romana di storia patria, 44; Nuovi studi storici, 55), 2003, 2 t., vi + 1373 p. + [40] p. de pl.
  • Tillmann, Helene, Pope Innocent III, Amsterdam et New York, North-Holland Publishing Company (Europe in the Middle Ages, 12), 1980, xviii + 374 p.
  1. De miseria humanae conditionis

    Titre:De contemptu mundi et de miseria conditionis humanae (ms. Chartres, inc.); Liber de miseria hominis (ms. BnF, fr. 24870); De miseria humanae conditionis; De contemptu mundi; De vilitate conditionis humanae (ms. Lisboa)
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit:Prefacio
    Domino Patri karissimo Petro, Portuensi et Sancte Ruffine Episcopo, Lotharius, indignus diaconus-cardinalis, graciam in presenti et gloriam in futuro.
    Incipit prologus
    Modicum ocii, quod inter multas angustias nuper ea qua nostis occasione captavi, non ex toto michi preteriit ociosum, set ad deprimendam superbiam, que capud est omnium viciorum, vilitatem humane condicionis utcumque descripsi. Titulum autem presentis opusculi nomini vestro dedicavi, rogans et postulans ut si quid in eo vestra discrecio dignum invenerit, divine gracie totum ascribat. Si vero paternitas vestra suggesserit, dignitatem humane nature, Christo favente, describam, quatinus ita per hoc humilietur elatus, ut per illud humilis exaltetur.
    [1] De miseria hominis
    "Quare de vulva matris mee egressus sum ut viderem laborem et dolorem et consumerentur in confusione dies mei?"…
    Explicit:… Ibi erit fletus et gemitus, eiulatus et ululatus, luctus et cruciatus, stridor et clamor, timor et tremor, labor et dolor, ardor et fetor, obscuritas et anxietas, acerbitas et asperitas, calamitas et egestas, angustia et tristicia, oblivio et confusio, torciones et punctiones, amaritudines et terrores, fames et sitis, frigus et cauma, sulphur et ignis ardens in secula seculorum.
    Explicit Liber de Miseria Condicionis Humane Editus a Lothario, Diacono-Cardinali Sanctorum Sergii et Bachii, Qui Postea Innocencius Papa Tercius Appellatus Est.
    Remaniements:Jean Muret, De contemptu mortis
    Traductions:Guillaume Alexis, Le passe temps de tout homme et de toute femme (français)
    Eustache Deschamps, Le double lay de fragilité humaine (français)
    Manuscrits
    1. Chartres, Bibliothèque municipale, 419, f. 28v [⇛ Description]
    2. Lisboa, Biblioteca nacional de Portugal, Codices Alcobacenses, 380, f. 1r [⇛ Description]
    3. London, British Library, Harley, 337, f. 54 et 57 [⇛ Description]
    4. London, British Library, Lansdowne 358, f. 78r-109v
    5. Moulins, Bibliothèque municipale, 39 [⇛ Description]
    6. Oxford, Merton College Library, 249, f. 12ra-29rb [⇛ Description]
    7. Paris, Bibliothèque nationale de France, français, 24870, p. 10 [⇛ Description]
    8. Roma, Biblioteca Vallicelliana, F. 26, f. 66r-86v
    9. Rouen, Bibliothèque municipale, A 454, f. 226 [⇛ Description]
    10. San Lorenzo de El Escorial, Real Biblioteca del Monasterio, I.III.7, f. 59 [⇛ Description]
    11. Tours, Bibliothèque municipale, 756, f. 53r-v [⇛ Description]
    12. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reginensi latini, 71, f. 1r-33v
    Éditions modernes
    Éditions modernes
    • Innocentii III. De contemptu mundi sive de miseria humanae conditionis libri tres, edidit Ioann. Henr. Achterfeldt, Bonn, Weber, 1855, xiv + 172 p. [GB] [IA]
    • Lotharii cardinalis (Innocentii III) De miseria humane conditionis, edidit Michele Maccarone, Verona, Lucani, 1955.
    • Lotario dei Segni (Pope Innocent III), De miseria condicionis humane, edited by Robert E. Lewis, Athens, University of Georgia Press (The Chaucer Library), 1978, xiv + 303 p.
    Traductions modernes
    • en allemand:
      • Lothar von Segni, Vom Elend des menschlichen Daseins, übersetzt und eingeleitet von Carl-Friedrich Geyer, Hildesheim, Zürich et New York, Olms, 1990.
    • en anglais:
      • Lewis 1978 (voir sous Éditions modernes)
    • en français:
      • Le mepris et le contemnement du monde escript en latin par Lothaire diacre, cardinal de Saincts Serge et Bache, puis après appelé Innocent pape troisiesme. Divisé en trois livres. Mis en français par M. G. R., Douai, Balthazar Bellère, 1595.
      • L'art de se bien connoitre ou le mépris des conditions de la vie humaine. Traduit du latin du sçavant pape Innoc. III par A. F. du Petit-Puy de Rosseuille, conseiller, aumônier et predicateur du roy, Paris, Gilles Gourault, 1666.
    Études
    • Boltron, B. M., « Via ascetica: a papal quandary », Monks, Hermits and the Ascetic Tradition: Papers Read at the 1984 Summer Meeting and the 1985 Winter Meeting of the Ecclesiastical History Society, éd. W. J. Sheils, Oxford, Blackwell (Studies in Church History, 22), 1985, p. 161-191.
    • Boutet, Dominique, « Le fabliau des Trois dames de Paris et le De miseria humanae conditionis d'Innocent III », Par les mots et les textes. Mélanges de langue, de littérature et d’histoire des sciences médiévales offerts à Claude Thomasset, éd. Danielle Jacquart, Danièle James-Raoul et Olivier Soutet, Paris, Presses de l’Université de Paris-Sorbonne (Travaux de stylistique et linguistique françaises. Série études linguistiques), 2005, p. 105-116.
    • Bultot, Robert, « Mépris du monde, misère et dignité de l'homme dans la pensée d'Innocent III », Cahiers de civilisation médiévale, 1961, p. 441-456.
    • Cura Curà, Giulio, « Episodî della fortuna del De miseria humane conditionis di Lotario Diacono nell'Italia settentrionale del Duecento », Quaderni di critica e filologia italiana, 2, 2005, p. 1-22.
    • Delumeau, Jean, Le péché et la peur: la culpabilisation en Occident, XIIIe-XVIIIe siècles, Paris, Fayard, 1983, 741 p.
    • Di Pinto, M., « Il De miseria conditionis humanae di Innocenzo III », Studi medievali in onore di Antonino De Stefano, Palermo, Società siciliana per la storia patria, 1956, p. 177-201.
    • Galderisi, Claudio, et Vladimir Agrigoroaei, éd., Translations médiévales. Cinq siècles de traductions en français au Moyen Âge (XIe-XVe siècles). Étude et répertoire, Turnhout, Brepols, 2011, 3 t., 616, 1559 p.
      Comptes rendus: Iris Plack, dans Cahiers de recherches médiévales et humanistes, Comptes rendus, 2011. DOI: 10.4000/crm.12671 — Simon Gaunt, dans French Studies, 66:4, 2012, p. 537-539. DOI: 10.1093/fs/kns224 — Serge Lusignan, dans Cahiers de civilisation médiévale, 56, 2013, p. 87-100. — Francine Mora, dans Le Moyen Âge, 119:2, 2013, p. 476-477. [Gallica] DOI: 10.3917/rma.192.0457
    • Geary, James A., An Irish Version of Innocent III's "De contemptu mundi", Washington, Catholic University of America, 1931, 263 p.
    • Grégoire, R., « Il Contemptus mundi: ricerche e problemi », Rivista di storia e letteratura religiosa, 5, 1969, p. 140-154.
    • Lewis, Robert E., « More new manuscripts of pope Innocent III's De miseria humane conditionis », Manuscripta, 19, 1975, p. 119-122.
    • Lewis, Robert E., « Chaucer's artistic use of Pope Innocent III's De miseria humane conditionis in the Man of Law's Prologue and Tale », PMLA, 81, 1966, p. 485-492.
    • Mermier, Guy R., « D'un chapitre du De miseria humanae conditionis du pape Innocent III aux Quinze joies de mariage », Studies on the Seven Sages of Rome and other Essays Dedicated to the Memory of Jean Misrahi, éd. Henri Niedzielski et al., Honolulu, Educational Research Associates, 1978, p. 231-239.
    • Moore, John C., « Innocent III's De miseria humanae conditionis: a speculum curiae? », The Catholic Historical Review, 67:4, 1981, p. 553-564.
    • Reinlein, F. F., Papst Innocenz der Dritte und seine Schrift: De contemptu mundi. Ein Beitrag zur Geschichte des Geistes im Mittelalter in nächster Beziehung zur Cultur der Renaissance und der Reformation. I. Abtheilung: Geschichte und Kritik, Erlangen, Deichert, 1871, iv + 68 p. [IA]
    • Sot, Michel, « Mépris du monde et résistences des corps aux XIe et XIIe siècles », Médiévales, 8, 1985, p. 6-17.
  2. De sacro altaris mysterio

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue: 
    Genre: 
    Forme: 
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    1. Oxford, Merton College Library, 249, f. 52ra-73ra [⇛ Description]
    Éditions modernes
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
Permalien: https://arlima.net/no/3249


Voir aussi:
> Wikidata: Q128076
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 2 janvier 2024

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter