logo arlima

Liber secretorum fidelium crucis

Œuvre de Marino Sanudo Torsello

Bibliographie

Titre: 
Date:Rédaction I: 1318-1321. — Rédaction II: 1321.
Dédicataire:Pape Jean XXII
Langue:Latin
Genre: 
Forme:Prose
Contenu:Rédaction I: livre III comprend seulement 12 parties. — Rédaction II: livre III comprend 15 parties. — Rédaction III: certaines notes marginales de l'éd. Bongars sont passées dans le texte.
Incipit: 
Explicit: 
Traductions:Extraits traduits en italien par Marino Sanudo le jeune dans ses Diarii
Manuscrits Éditions anciennes
  1. [Tome 1:] Gesta Dei per Francos, sive orientalium expeditionum et regni Francorum Hierosolymitani historia, a variis, sed illius aevi, scriptoribus litteris commendata, nunc primum aut editis aut ad libros veteres emendatis. Auctores praefatio ad lectorum exhibet. Orientalis historiae tomus primus. [Tome 2:] Liber secretorum fidelium Crucis super Terrae sanctae recuperatione et conservatione. quo et Terrae sanctae historia ab origine et eiusdem vicinarumque provinciarum geographica descriptio continetur. Cuius auctor Marinus Sanutus dictus Torsellus patricius Venetus. Nunc primùm, cum libello eiusdem argumenti, sine auctoris nomine, ex MSS. veteribus editus. Orientalis historiae tomus secundus. [éd. Jacques Bongars]
    Hanoviae, Typis Wechelianis, apud heredes J. Aubrii, 1611 (ici t. 2, p. 1-281)
    ARLIMA: EA2545   USTC: 2015882 2028907 2094101 2081057
    Exemplaire en ligne: [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2] [München: t. 1, t. 2]
    Description: 2 t. en 1 vol., xii + 1207, xiv + 361 p.
    Édition incorrecte et incomplète d'après trois manuscrits: un de Petau complet avec cartes (Vat. reg. 548); un autre de Petau sans cartes (sans doute Vat. Ottob. 906); un 3e donné par Scaliger, comprenant le livre III (ms. perdu).
Éditions modernes
  • Marinus Sanutus dictus Torsellus, Liber secretorum fidelium crucis super Terrae Sanctae recuperatione et conservatione, comm. Joshua Prawer, Toronto et Buffalo, University of Toronto Press, 1972, xx + [10] + 312 p. et 5 cartes.
    Reproduction du texte de l'édition Bongars.
Traductions modernes:
  • en anglais:
    • Part XIV. of Book III. of Marino Sanuto's Secrets for True Crusaders to Help them to Recover the Holy Land, Written in A.D. 1321. Transl. by Aubrey Stewart, with Geographical Notes by Lieutenant-Colonel Conder, London, Palestine Pilgrims' Text Society (no 29), 1896.
    • Marino Sanudo Torsello, The Book of Secrets of the Faithful of the Cross = Liber secretorum fidelium crucis, translated by Peter Lock, London et New York, Routledge (Crusade texts in Translation, 21), 2011, vii + 475 p. ISBN: 9780754630593, 9781409421603
  • en italien:
    • Golubovich, Biblioteca bio-bibliografica della Terra santa, I, 1906, p. 57-60.
Études
  • Cardini, Franco, « Per un'edizione critica del Liber secretorum fidelium crucis di Marin Sanudo il Vecchio », Studi e ricerche storiche, 1976, p. 191-250.
  • Cocci, A., « Le projet de blocus naval des côtes égyptiennes dans le Liber secretorum fidelium Crucis (1321 c.) de Marino Sanudo il vecchio (1279 c.-1343) », La Méditerranée médiévale: perceptions et représentations, Paris, Maisonneuve et Larose, 2002, p. 171-188.
  • Pommerol, Marie-Henriette Jullien de, et Jacques Monfrin, La Bibliothèque pontificale à Avignon et à Peñiscola pendant le Grand Schisme d'Occident et sa dispersion. Inventaires et concordances, Rome, École française de Rome (Collection de l'École française de Rome, 141), 1991, t. 1, p. 535-536; t. 2, p. 716 no 161.
  • Donnini, Mauro, « Sopra alcune presenze dell'Epitoma rei militaris di Vegezio nel Liber secretorum fidelium crucis di Marino Sanudo il Vecchio », Studi medievali, 44:1, 2003, p. 347-359.
  • Edson, Evelyn, « Reviving the crusade: Sanudo's schemes and Vesconte's maps », Eastward Bound: Travel and Travellers, 1050-1550, éd. Rosamund Allen, Manchester and New York, Manchester University Press, 2004, p. 131-155. [IA]
  • Fulin, R., « Di una versione del Liber secretorum fidelium crucis frammento conservato da Marino Sanuto », Archivio veneto, 22, 1881, p. 49-62. [GB] [HT] [IA]
  • Konstens Venedig. Utställning anordnad med anledning av Konung Gustaf VI Adolfs åttioårsdag. Nationalmuseum, Stockholm. 20 oktober 1962-10 februari 1963, Stockholm, Nationalmuseum (Nationalmusei Utställningskataloger), no 269, 1962, p. 32-33, no 11.
    Compte rendu: Ilaria Toesca, dans Scriptorium, 17:2, 1963, p. 377, no 743.
  • Magnocavallo, Arturo, « I codici del Liber secretorum fidelium crucis di Marin Sanudo il Vecchio », Rendiconti. Reale istituto lombardo di scienze e lettere, 2e série, 31, 1898, p. 1114-1127. [GB] [HT] [IA]
  • Magnocavallo, Arturo, Marin Sanudo il vecchio e il 'Liber secretorum fidelium crucis': primi studi, ??, Bernardoni di C. Rebeschini e C., 1898, 12 p.
  • Magnocavallo, Arturo, « Di alcuni codici del Liber secretorum fidelium crucis di Marin Sanudo (il vecchio) », Nuovo archivio veneto, n. s., 6, 1903, p. 174-180. [GB] [HT] [IA]
  • Michaud, Bibliothèque des croisades, Paris, Ducollet, 1829, 5 t. (ici t. 1, p. 188-198) [GB: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, Table] [IA: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, Table]
  • Renan, Ernest, « Pierre Du Bois, légiste », Histoire littéraire de la France, Paris, Firmin Didot, t. 26, 1873, p. 471-536. (ici p. 523-524) [GB] [IA]
  • Samaran, Charles, « Projets français de croisades de Philippe le Bel à Philippe de Valois », Histoire littéraire de la France, Paris, Imprimerie nationale, t. 41, 1981, p. 33-74. (ici p. 64-66) [IA]
  • Santarem, Vicomte de, Essai sur l'histoire de la cosmographie et de la cartographie pendant le Moyen-Âge, et sur les progrès de la géographie après les grandes découvertes du XVe siècle, pour servir d'introduction et d'explication à l'Atlas composé de mappemondes et de portulans, et d'autres monuments géographiques, depuis le VIe siècle de notre ère jusqu'au XVIIe, Paris, Maulde et Renou, 1849-1852, 3 t. (ici t. 3, p. 173-182) [GB: t. 1, t. 2, t. 3] [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
  • Simonsfeld, Enrico, « Relazione, approvata nella sedula del 30 Agosto 1880 della Sezione III del Comitato ordinatore del Congresso geografico internazionale, e da questo presentata al Municipio di Venezia », Archivio veneto, 20, 1880, p. 396-402. [GB] [HT] [IA]
  • Simonsfeld, Henry, « Studien zu Marino Sanudo den Älteren », Neues Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde, 7 ou 8, 1881, p. 42-72.
  • Simonsfeld, Enrico, « Intorno a Marino Sanuto il Vecchio », Archivio veneto, 24, 1882, p. 251-279. [GB] [HT] [IA]
Permalien: https://arlima.net/no/16468

Voir aussi:
> ——
Creative Commons License
Cette page est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 21 septembre 2025

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon     Bluesky