logo arlima

Otfrid von Weißenburg

Otfrid of Weissenburg | Otfried

Biographie

Né vers 790 — Mort en 875

Moine bénédictin et théologien de l'abbaye de Saint-Gall, il est l'auteur d'une harmonie des Évangiles en ancien haut-allemand ainsi que d'une série de commentaires bibliques en latin.

Bibliographie

Généralités
  • Classen, Albrecht, éd., Von Otfried von Weissenburg bis zum 15. Jahrhundert: Proceedings from the 24th International Congress on Medieval Studies, May 4-7, 1989, Göppingen, Kümmerle (Göppinger Arbeiten zur Germanistik, 539), 1991, 171 p.
  • Erdmann, Oskar, Untersuchungen über die Syntax der Sprache Otfrids, Halle, Verlag der Buchhandlung des Waisenhauses, 1874-1876, 2 t. en 1 t. [GB] [IA]
  • Horning, Frédéric-Théodore, Conjectures sur la vie et l'éducation d'Otfrid, moine de Wissembourg, Strasbourg, Heitz, 1833, 31 p. [GB] [IA]
  • Kleiber, Wolfgang, éd., Otfrid von Weissenburg, Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1978, 438 p.
  • Löffler, Karl, Das Passiv bei Otfrid und im Heliand besonders im Verhältnis zu den lateinischen Quellen, Leipzig-Borna, Noske, 1905, [iii] + 49 p. [GB] [IA]
  • Piper, Paul, Das Leben Otfrids von Weissenburg, Paderborn, Schöningh, 1877, 42 p. [GB] [IA]
  1. Evangelienbuch

    Titre: 
    Date:IXe siècle
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Haut-allemand
    Genre: 
    Forme:7104 vers
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Commentaires: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    Éditions anciennes
    1. Evangeliorum liber: veterum Germanorum grammaticae, poeseos, theologiae, praeclarum monimentum. Evangelien buch, in Altfrenckischen reimen vor sibenhundert jaren beschribe
      Basel, [Hedinrich aus Basel Petri], 1571
      ARLIMA: EA3362   USTC: 681840
      Exemplaires en ligne: [GB] [IA] [München]
    2. Joannis Schilteri Thesaurus antiquitatum Teutonicarum, ecclesiasticarum, civilium, literariarum. Tomus primus exhibens Monumenta ecclesiastica christiana veterum Francorum et Alemannorum vernacula : edita, inedita. Otfridi monachi Weissenb. Opus evangelicum : Notkeri Psalterium : Willerami Paraphrasin geminam Cantici canticorum Salomonis : Regulam S. Benedicti per Keronem... Notas et aliorum et suas plurimas addidit Joannes Georgius Scherzius... Praefationem generalem praemisit Joannes Frickius
      Ulmae, sumptibus Danielis Bartholomaei, 1727-1728
      ARLIMA: EA3363
      Exemplaires en ligne: [GB] [IA]
    Éditions modernes
    • Bonner Bruchstücke vom Otfried nebst anderen deutschen Sprachdenkmaelern herausgegeben durch H. Hoffmann von Fallersleben, Bonn, Bruck, 1821, xxii + 23 p. + [1] pl. [GB] [IA]
    • Krist. Das älteste, von Otfrid im neunten Jahrhundert verfaßte, hochdeutsche Gedicht, nach den drei gleichzeitigen, zu Wien, München und Heidelberg befindlichen, Handschriften kritisch herausgegeben von E. G. Graff. Mit einem Facsimile aus ieder der drei Handschriften, Königsberg, Bornträger, 1831, xxxiii + 447 p. [GB] [IA]
    • Evangelienbuch. Text, Einleitung, Grammatik, Metrik, Glossar von Dr. Johann Kelle, Regensburg, Manz, 1856-1881, 3 t. [GB: t. 1, t. 2, t. 3] [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
      Réimpression:
      • Osnabrück, Zeller, 1966
    • Otfrids Evangelienbuch. Herausgegeben von Oskar Erdmann, Halle a. S., Verlag der Buchhandlung des Waisenhauses (Sammlung germanistischer Hilfsmittel für den praktischen Studienzweck, 1), 1882, viii + 311 p. [GB] [IA]
    • Otfrids Evangelienbuch. Herausgegeben und erklärt von Oskar Erdmann, Halle a. S., Verlag der Buchhandlung des Waisenhauses (Germanische Handbibliothek, 5), 1882, viii + lxxix + 493 p. [GB] [IA]
      Réimpression:
      • Hildesheim et New York, Olms, 1979
    • Otfrids Evangelienbuch. Mit Einleitung, erklärenden Anmerkungen und ausführlichem Glossar herausgegeben von Paul Piper. I. Theil: Einleitung und Text. Zweite, durch Nachträge erweiterte Ausgabe, Freiburg i. B. et Tübingen, Mohr, 1882, 2 t. en 1, viii + 295, 696 p. [GB] [IA]
      Édition antérieure:
      • Otfrids Evangelienbuch. Mit Einleitung, erklärenden Anmerkungen und ausführlichem Glossar herausgegeben von Dr. Paul Piper. I. Theil: Einleitung und Text, Paderborn, Schöningh (Bibliothek der ältesten deutschen Litteratur-Denkmäler, 9:1), 1878, 2 t. en 1, viii + 293, 696 p. [GB] [IA]
    • Otfrids Evangelienbuch. Mit Einleitung, erklärenden Anmerkungen, ausführlichem Glossar und einem Abriss der Grammatik herausgegeben von Paul Piper. II. Theil: Glossar und Abriss der Grammatik, Freiburg i. B., Mohr, 1887, [v] + 696 p. [GB] [IA]
      Édition antérieure:
      • Otfrids Evangelienbuch. Mit Einleitung, erklärenden Anmerkungen und ausführlichem Glossar herausgegeben von Paul Piper. I. Theil: Einleitung und Text. Zweite, durch Nachträge erweiterte Ausgabe, Freiburg i. B. et Tübingen, Mohr, 1882, 2 t. en 1, viii + 295, 696 p. [GB] [IA]
    • Otfrids Evangelienbuch herausgegeben von Paul Piper. Neue billige Ausgabe, Freiburg i. B. et Leipzig, Mohr (Germanischer Bücherschatz, 4 et 11), 1895, 2 t. en 1, xv + 344, 64 p. [GB] [IA]
      Éditions antérieures:
      • Otfrids Evangelienbuch herausgegeben von Paul Piper, Freiburg i. B. et Tübingen, Mohr (Germanischer Bücherschatz, 4), 1882, [vii] + 344 p. [GB] [IA]
      • Otfrids Evangelienbuch herausgegeben von Paul Piper. Zweite Ausgabe, Freiburg i. B. et Tübingen, Mohr (Germanischer Bücherschatz, 4), 1884, xv + 344 p. [GB] [IA]
      • Otfrids Evangelienbuch herausgegeben von Paul Piper. Zweiter Theil. Kurzes Wörterbuch, Freiburg i. B. et Tübingen, Mohr (Germanischer Bücherschatz, 11), 1884, 64 p. [GB] [IA]
    • Otfrids Evangelienbuch. Herausgegeben von Oskar Erdmann. Zweite Auflage besorgt von Edward Schröder, Halle a. S., Verlag der Buchhandlung des Waisenhauses, 1934, 312 p.
    • Otfrid von Weissenburg, Evangelienbuch. In Auswahl mit Wörterbuch herausgegeben von Alfred Hübner. Zweite durchgesehene Auflage, Göttingen, Vandenhoeck und Ruprecht, 1947.
    • Otfrids Evangelienbuch. Herausgegeben von Oskar Erdmann. Dritte Auflage besorgt von Ludwig Wolff, Halle, Niemeyer (Altdeutsche Textbibliothek, 49), 1957, xi + 311 p.
    • Otfrids Evangelienbuch. Herausgegeben von Oskar Erdmann. Vierte Auflage besorgt von Ludwig Wolff, Halle, Niemeyer (Altdeutsche Textbibliothek, 49), 1962, xiii + 311 p.
    • Otfrids Evangelienbuch. Herausgegeben von Oskar Erdmann. Fünfte Auflage besorgt von Ludwig Wolff, Halle, Niemeyer (Altdeutsche Textbibliothek, 49), 1965, xvi + 311 p.
    • Otfrid von Weissenburg, Evangelienharmonie: vollständige Faksimile-Ausgabe des Codex Vindobonensis 2687 der Österreichischen Nationalbibliothek. Einführung von Hans Butzmann, Graz, Akademische Druck- und Verlagsanstalt (Codices selecti, 30), 1972, 44 p. + 195 p. de pl.
    • Otfrids Evangelienbuch. Herausgegeben von Oskar Erdmann. Sechste Auflage besorgt von Ludwig Wolff, Halle, Niemeyer (Altdeutsche Textbibliothek, 49), 1973, xviii + 311 p.
    • Otfrid von Weissenburg, Das Evangelienbuch in der Überlieferung der Freisinger Handschrift (Bayerische Staatsbibliothek München, cgm. 14). Edition und Untersuchungen [von] Karin Pivernetz, Göppingen, Kümmerle Verlag (Göppinger Arbeiten zur Germanistik, 671), 2000, 2 t.
    • Otfrid von Weissenburg, Evangelienbuch. Band I: Edition nach dem Wiener Codex 2687, herausgegeben und bearbeitet von Wolfgang Kleiber unter Mitarbeit von Rita Heuser, Tübingen, Niemeyer Verlag, 2004, 2 t.
    • Otfrid von Weissenburg, Evangelienbuch. Band II: Edition der Heidelberger Handschrift P (Cod. Pal. Lat. 52) und der Handschrift D (Codex Discissus: Bonn, Berlin/Krakau, Wolfenbüttel), herausgegeben und bearbeitet von Wolfgang Kleiber unter Mitarbeit von Rita Heuser, Tübingen, Niemeyer; München, Saur, 2006-2010, 2 t.
    Traductions modernes
    • en allemand:
      • Otfrieds von Weissenburg Evangelienbuch. Aus dem Althochdeutschen übersetzt von Georg Rapp, Stuttgart, Liesching, 1858, xii + 155 p. [GB] [IA]
      • Evangelienbuch. Auswahl, Althochdeutsch-Neuhochdeutsch. Herausgegeben, übersetzt und kommentiert von Gisela Vollmann-Profe, Stuttgart, Reclam (Universal-Bibliothek, 8384), 1987, 272 p.
    Études
    • Benrath, Paul, Vokalschwankungen bei Otfrid, Aachen, Georgi, 1987, iii + 63 p.
    • Bork, Hans, Chronologische studien zu Otfrids Evangelienbuch, Leipzig, Mayer und Müller (Palaestra, 157), 1927, viii + 202 p.
    • Büge, Oskar, Die Beteuerungsformeln in Otfrids Evangelienbuch, Greifswald, Kunike, 1908, [iii] + 80 p. [GB] [IA]
    • De Boor, Helmut, Untersuchungen zur sprachbehandlung Otfrids, Hiatus und Synaloephe, Breslau, Marcus (Germanistische Abhandlungen, 60), 1928, 140 p.
    • Engel, Werner, Die dichtungstheoretischen Bezeichnungen im "Liber evangeliorum" Otfrids von Weissenburg, Dissertation, Universität Frankfurt am Main, 1969, iv + 222 p.
    • Engelberg, Bruno, Zur Stilistik der Adjectiva in Otfrids Evangelienbuch und im Heliand mit besonderer Berücksichtigung der psychologisch-rhythmischen Merkmale und der Beziehungen zu den Quellen im Adjectivstil beider Dichtungen, Halle a. S., Niemeyer, 1913, vii + 158 p. [HT] [IA]
    • Ernst, Ulrich, Der Liber Evangeliorum Otfrids von Weissenburg: Literarästhetik und Verstechnik im Lichte der Tradition, Köln et Wien, Böhlau (Kölner germanistische Studien, 11), 1975, xiv + 509 p.
    • Fowler, Thomas Howard, A Study of Suffix Rime in Otfrid's Evangelienbuch, Baltimore, The Lord Baltimore Press, 1905, 63 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
    • Goergens, Ludwig, Beiträge zur Poetik Otfrids insbesondere die formelhaften Redewendungen und Reimwörter, Straßburg, DuMont Schauberg, 1910, xiv + 116 p. [HT] [IA]
    • Greiner, Susanne, Das Marienbild Otfrids von Weissenburg, Köln et Wien, Böhlau (Kölner germanistische Studien, 24), 1987, iv + 309 p.
    • Greule, Albrecht, Valenz, Satz und Text: syntaktische Untersuchungen zum Evangelienbuch Otfrids von Weissenburg auf der Grundlage des Codex Vindobonensis, München, Fink, 1982, 347 p.
    • Greule, Albrecht, Syntaktisches Verwörterbuch zu den althochdeutschen Texten des 9. Jahrhunderts: Altalemannische Psalmenfragmente, Benediktinerregel, Hildebrandslied, Monseer Fragmente, Murbacher Hymnen, Otfrid, Tatian und kleinere Sprachdenkmäler, Frankfurt am Main, Lang (Regensburger Beiträge zur deutschen Sprach- und Literaturwissenschaft. Reihe B, Untersuchungen, 73), 1999, 309 p.
    • Hartmann, Reinildis, Allegorisches Wörterbuch zu Otfrieds von Weissenburg Evangeliendichtung, München, Fink (Münstersche Mittelalter-Schriften, 26), 1975, 559 p.
    • Haubrichs, Wolfgang, Ordo als Form: Strukturstudien zur Zahlenkomposition bei Otfrid von Weissenburg und in karolingischer Literatur, Tübingen, Niemeyer (Hermaea, 27), 1969, 427 p.
    • Hellgardt, Ernst, Die exegetischen Quellen von Otfrids Evangelienbuch: Beiträge zu ihrer Ermittlung, Tübingen, Niemeyer (Hermaea, germanistische Forschungen, n. F., 41), 1981, xi + 260 p.
    • Hensing, Dieter, Zur Gestaltung der Wiener Genesis, mit Hinweisen auf Otfrid und die frühe Sequenz, Amsterdam, Rodopi (Amsterdamer Publikationen zur Sprache und Literatur, 2), 1972, vii + 252 p.
    • Kartschoke, Dieter, Bibeldichtung: Studien zur Geschichte der epischen Bibelparaphrase von Juvencus bis Otfrid von Weissenburg, München, Fink, 1975, 354 p.
    • Kelle, Johann, « Otfrids Verbalflexion », Zeitschrift für deutsches Alterthum, 12, 1865, p. 1-184. [GB] [HT] [IA: ex. 1, ex. 2]
    • Kirnbauer, Franz, et Norbert Neumann, Die Erwähnung des Bergbaus in der Evangelienharmonie des Mönches Otfried von Weissenburg, Wien, Montan-Verlag (Leobener grüne Hefte, 174), 1977, 16 p.
    • Kissel, Hans A., Untersuchungen zu Möglichkeiten, Umfang und Typologie verbaler Synonymik bei Otfrid, Bern, Herbert Lang; Frankfurt am Main, Peter Lang (Europäische Hochschulschriften. Reihe 1: Deutsche Literatur und Germanistik, 134), 1975, 92 p.
    • Kleiber, Wolfgang, Otfrid von Weissenburg: Untersuchungen zur handschriftlichen Überlieferung und Studien zum Aufbau des Evangelienbuches, Bern et München, Francke (Bibliotheca Germanica, 14), 1971, 429 p.
    • Köbler, Gerhard, Verzeichnis der Übersetzungsgleichungen Otfrids von Weissenburg, Göttingen, Zürich et Frankfurt, Musterschmidt (Göttinger Studien zur Rechtsgeschichte, 11), 1971, [ii] + 120 p.
    • Kraus, Wilfried, Gottesbürgerschaft und Teufelsbürgerschaft: Otfrids Evangelienbuch im Horizont der Schöpfungs- und Geschichtstheologie Augustins, Köln-Sülz, Kleikamp, 1973, xii + 316 p.
    • Lötscher, Andreas, « Verb placement and information structure in the OHG Gospel Harmony by Otfrid von Weissenburg », Information Structure and Language Change: New Approaches to Word Order Variation in Germanic, éd. Roland Hinterhölzl et Svetlana Petrova, Berlin et New York, Mouton de Gruyter, 2009, p. 281-321.
    • Mackenzie, Donald, Otfrid von Weissenburg, Narrator or Commentator? A Comparative Study, Stanford University, Stanford University Press (Stanford University Publications. University Series. Language and Literature, 6:3), 1946, 82 p.
    • Michel, Paul, et Alexander Schwarz, Unz in obanentig: aus der Werkstatt der karolingischen Exegeten Alcuin, Erkanbert und Otfrid von Weissenburg, Bonn, Bouvier (Studien zur Germanistik, Anglistik und Komparatistik, 79), 1978, 179 p.
    • Nemitz, Werner, « Zur Erklärung der sprachlichen Verstösse Otfrids von Weissenburg », Beiträge zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur, 84, 1962, p. 358-433.
    • Patzlaff, Rainer, Otfrid von Weißenburg und die mittelalterliche Versus-Tradition: Untersuchungen zum formgeschichtlichen Stellung der Otfridstrophe, Tübingen, Niemeyer (Hermaea, n. F., 35), 1975, x + 254 p. + 15 p. de pl.
    • Pfeiffer, C., Otfrid der Dichter der Evangelienharmonie im Gewande seiner Zeit, Göttingen, Vandenhoeck und Ruprecht, 1905, 134 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
    • Piper, Paul, Otfrid und die übrigen weissenburger Schreiber des 9. Jahrhunderts, Frankfurt am Main, Enneccerus, 1899, 24 p. + 30 + 12 p. de pl. [GB] [IA]
    • Rechenberg, Friedrich, Otfrids Evangelienbuch und die übrige althochdeutsche Poesie karolingischer Zeit mit Bezug auf die christliche Entwicklung der Deutschen bearbeitet und durch einen Beitrag zur Geschichte der Bekehrung eingeleitet, Chemnitz, Focke, 1862, vii + 185 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
    • Saran, F., « Zur Metrik Otfrids von Weissenburg », Philologische Studien. Festgabe für Eduard Sievers zum 1. Oktober 1896, Halle a. S., Niemeyer, 1896, p. 179-204. [GB] [IA]
    • Schrodt, Richard, System und Norm in der Diachronie des deutschen Konjunktivs: der Modus in althochdeutschen und mittelhochdeutschen Inhaltssätzen (Otfrid von Weissenburg, Konrad von Würzburg), Tübingen, Niemeyer (Linguistische Arbeiten, 131), 1983, xii + 344 p.
    • Schulz, Klaus, Art und Herkunft des variierenden Stils in Otfrids Evangeliendichtung, München, Fink (Medium Aevum, 15), 1968, 83 p.
    • Schütze, Paul, Beiträge zur Poetik Otfrids, Kiel, Toeche, 1887, 64 p. [GB] [IA]
    • Schwarz, Alexander Carl, Der Sprachbegriff in Otfrids Evangelienbuch, Abhandlung, Universität Zürich, 1975, 337 p.
    • Shimbo, Masahiro, Wortindex zu Otfrids Evangelienbuch mit alphabetischem und rückläufigem Wortregister, Tübingen, Niemeyer (Indices zur deutschen Literatur, 23), 1990, ix + 348 p.
    • Siebert, Eberhard, Zum Verhältnis von Erbgut und Lehngut im Wortschatz Otfrieds von Weissenburg, München, Fink, 1971, 201 p.
    • Sobel, Naphtali, Die Accente in Otfrids Evangelienbuch. Eine metrische Untersuchung, Straßburg et London, Trübner (Quellen und Forschungen zur Sprach- und Culturgeschichte der germanischen Völker, 48), 1882, [vi] + 133 p. [GB] [IA]
    • Stümbke, Wilhelm, Das schmückende Beiwort in Otfrids Evangelienbuch, Greifswald, Kunike, 1905, [iii] + 71 p. [GB] [IA]
    • Vollmann-Profe, Gisela, Kommentar zu Otfrids Evangelienbuch. Teil. I., Widmungen. Buch I-II, Bonn, Habelt, 1976, 275 p.
    • Wicka, Katerina Somers, From Phonology to Syntax: Pronominal Cliticization in Otfrid's Evangelienbuch, Tübingen, Niemeyer (Linguistische Arbeiten, 530), 2009, ix + 134 p.
  2. Glossae in Matthaeum

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Commentaires: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    Éditions anciennes
    Éditions modernes
    • Otfridus Wizanburgensis, Glossae in Matthaeum curante CTLO, Centre Traditio litterarum occidentalium, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum. Instrumenta lexicologica Latina. Series A: Formae, 146), 2003, vii + 101 p.
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
Répertoires bibliographiques
Permalien: https://arlima.net/no/8200


Voir aussi:
> Wikidata: Q601295
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 22 mai 2022

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter