logo arlima

Pietro de' Crescenzi

Pier de' Crescenzi | Petrus de Crescentiis

Biographie

Né à Bologne entre 1230 et 1233 — Mort à Bologne en 1320 ou 1321

Bibliographie

  1. Ruralium commodorum opus

    Titre:Ruralium commodorum opus; Ruralium commodorum libri XII; De agricultura
    Date:Entre 1304/1305 et 1309
    Dédicataire:Charles II d'Anjou, roi de Sicile (1254–1309), et Aymericus Giliani, maître général des Dominicains de 1304 à 1311
    Langue:Latin
    Genre:Traité d'agriculture
    Forme:Prose
    Contenu:Livre I: le domaine; livre II: vie des végétaux, nature des sols, travail de la terre, fumure; livres III à VI: présentation de divers végétaux chapitre par chapitre; livre VII: prés et bois; livre VIII: jardins d'agrément; livre IX: animaux domestiques; livre X: chasse et pêche; livre XI: résumé des 10 premiers livres; livre XII: calendrier agricole
    Incipit:Incipit Liber ruralium commodorum a Petro de Crescentiis cive Bononiae ad honorem Dei omnipotentis et serenissimi regis Karoli compilatus…
    Explicit:… Item aves avibus domesticatis et retibus diversis ac visco.
    Traductions: 1re traduction allemande (Das Buch von Pflanzung), 2e moitié du XVe s., conservée dans 4 mss.
    2e traduction allemande imprimée: Petrus de Crescentiis zu teutsch
    Rustican du labour des champs (français)
    Nicole de Dijon (français)
    Il libro della agricultura (italien)
    Traduction en polonais: en 1549 et en 1571
    Traduction en russe: fin XVIe s.
    Traduction en ancien tchèque
    Manuscrits
    Source: Röding 1927 et An Smets
    1. Basel, Öffentliche Bibliothek der Universität, Cod. lat. K. II. 5
    2. Bologna, Biblioteca universitaria, 342 (570)
    3. Bologna, Biblioteca universitaria, 343 (571)
    4. Bologna, Biblioteca universitaria, 1357 (2596)
    5. Brescia, Biblioteca Civica Queriniana, E. II. 5
    6. Cagliari, ??, 82 (S. P. 5. 4. 20)
    7. Cambridge, Saint John's College Library, 25
    8. Carpentras, Bibliothèque Inguimbertine, 314 (L. 310)
    9. Chartres, Bibliothèque municipale, 404 (418)
    10. Deventer, Athenaeumbibliotheek, 111 E 5 KL, f. 1r-257v
    11. Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Plutei, XLVI. 14 (L Röding)
    12. Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Plutei, XLVI. 15
    13. Glasgow, University Library, Hunter, 75
    14. Hatfield, Hatfield House, Cecil Papers, 282
    15. Kraków, Biblioteka Jagiellońska, Cod. 388
    16. Leipzig, Universitätsbibliothek, 1162
    17. Leipzig, Universitätsbibliothek, 1221
    18. Leipzig, Universitätsbibliothek, 1459
    19. Leipzig, Universitätsbibliothek, 1460
    20. London, British Library, Additional, 24887
    21. London, British Library, Additional, 34390
    22. London, British Library, Egerton, 621
    23. London, British Library, Harley, 3662
    24. London, British Library, Sloane, 258
    25. London, British Library, Sloane, 999
    26. London, British Library, Sloane, 1032
      Extrait.
    27. London, British Library, Sloane, 2945
    28. Milano, Biblioteca Ambrosiana, A. 34. inf.
    29. Milano, Biblioteca Ambrosiana, C. 298. inf.
    30. Milano, Biblioteca Ambrosiana, D. 537. inf. (A Röding)
    31. Milano, Biblioteca Ambrosiana, L. 67. sup.
    32. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 14343 (M)
    33. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 15759
    34. Oxford, Bodleian Library, ??, 482
    35. Oxford, Bodleian Library, ??, 497
    36. Oxford, Bodleian Library, ??, 498
    37. Oxford, Bodleian Library, ??, 507
    38. Oxford, Merton College Library, 258
    39. Padova, Biblioteca civica, C.M. 120
    40. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 6830 (P)
    41. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 6830I
    42. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 6830L
    43. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 6830M
    44. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 6830N
    45. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 8315
    46. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 9328, f. 1r (N) [⇛ Description]
    47. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 12998
    48. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 14730
    49. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 16173
    50. Paris, Bibliothèque nationale de France, nouvelles acquisitions latines, 287
    51. Parma, Biblioteca Palatina, 1005
    52. Parma, Biblioteca Palatina, 1027
    53. Praha, Národní knihovna České republiky, 179 (I. D. 39)
    54. Praha, Národní knihovna České republiky, 653. IV. C. 26 (Y. I. 4. n. 75)
    55. Praha, Národní knihovna České republiky, 909. V. E. 15 (Y. II. 4. n. 51)
    56. Praha, Národní knihovna České republiky, 1251. VII. C. 8
    57. Praha, Národní knihovna České republiky, 1523. VIII. D. 28 (Y. II. I. n. 21)
    58. Reims, Bibliothèque Carnegie, 994 (1698)
    59. San Lorenzo de El Escorial, Real Biblioteca del Monasterio, F-III-10
    60. Treviso, Biblioteca comunale, 95
    61. Troyes, Médiathèque de Troyes Champagne Métropole, 264
    62. Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 712 (Eccl. 344) (R Röding)
    63. Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 713 (Eccl. 187)
    64. Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 714 (Eccl. 340)
    65. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ottoboniani latini, 1569
    66. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Palatini latini, 1069
    67. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Palatini latini, 1070
    68. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Rossiani, 700
    69. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Urbinati latini, 266
    70. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1529 (V Röding)
    71. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 1530
    72. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 4499
    73. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 4500
    74. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 7303
    75. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 7629
    76. Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, Cl. VI. 211
    77. Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, Cl. VI. 236
    78. Vicenza, Biblioteca civica Bertololiana, 239
    79. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 2313
    80. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 5416
    81. Würzburg, Universitätsbibliothek, M. ch. f. n. 293
    82. localisation actuelle inconnue, 172 f., v. 1465: pape Pie VI (1795-1799), qui le donne probablement en cadeau; Robert Hoe (1839-1905), sa vente 19 novembre 1912, lot 2333; Hermann Marx (m. 1947), sa vente, Sotheby's, 19 avril 1948, lot 32; Alfred Chester Beatty (1875-1968), n° 174, sa vente, Sotheby's, 3 décembre 1968, lot 26; Lawrence J. Schoenberg, LJS265, acheté de la librairie J. M. Le Fell en juin 1998 et revendu chez Sotheby's, Londres, 6 juillet 2010, lot 34
    Éditions anciennes
    1. Ruralia commoda
      Augsburg, Johann Schüssler, [vers 16 février] 1471
      ARLIMA: EA481   GW: 07820   ISTC: ic00965000   USTC: 744175
      Exemplaires en ligne: [GB] [IA]
    2. Ruralia commoda
      Louvain, Johannes de Westfalia, 9 décembre 1474
      ARLIMA: EA482   GW: 07821   ISTC: ic00966000   USTC: 435230
      Exemplaires en ligne: [GB] [IA]
    3. Ruralia commoda
      Louvain, Johannes de Westfalia, 1478
      ARLIMA: EA484
    4. Ruralia commoda
      Louvain, Johannes de Westfalia, [vers 1483]
      ARLIMA: EA483   GW: 07822   ISTC: ic00966500   USTC: 435334
      Exemplaires en ligne: [GB] [IA]
    5. Ruralia commoda
      Louvain, Johannes de Westfalia, [vers 1484-1487]
      ARLIMA: EA485   GW: 07823   ISTC: ic00967000   USTC: 435674
    6. Ruralia commoda
      Strasbourg, [imprimeur du Jordanus de Quedlinburg de 1483 (Georg Husner)], 9 mars 1486 (1487 n. st.)
      ARLIMA: EA486   GW: 07824   ISTC: ic00968000   USTC: 744176
    7. Ruralia commoda
      Speyer, Peter Drach, [vers 1490-1495]
      ARLIMA: EA487   GW: 07825   ISTC: ic00969000   USTC: 744177
      Exemplaire en ligne: [IA]
    8. Ruralia commoda
      Basel, [s. n.], 1537
      ARLIMA: EA488
    9. Ruralia commoda
      Basel, [s. n.], 1538
      ARLIMA: EA489
    10. Ruralia commoda
      Basel, per Henrichum Petri, 1548
      ARLIMA: EA490
    Éditions modernes
    • Röding, Anna, Studier till Petrus de Crescentiis och hans antika källor, Göteborg, Eranos (Doktorsavhandlingar i latinsk filologi vid Göteborgs högskola, 2), 1927, vii + 121 p. [GB] [IA]
      Édition critique du livre IX, ch. 83-105, suivie d'une étude des sources (notamment Varron et Palladius).
    • Das Jagdbuch des Petrus de Crescentiis in deutschen Übersetzungen des XIV. und XV. Jahrhunderts, eingeleitet und herausgegeben von Kurt Lindner, Berlin, de Gruyter (Quellen und Studien zur Geschichte der Jagd, 4), 1957, 196 p. + 46 p. de pl.
    • Petrus de Crescentiis (Pier de' Crescenzi), Ruralia commoda: das Wissen des vollkommenen Landwirts um 1300, herausgegeben von Will Richter, zum Druck vorbereitet von Reinhilt Richter-Bergmeier, Heidelberg, Winter (Editiones Heidelbergenses, 25, 26, 27, 30), 4 t., 1995-2002, lxxxiv + 193, 313, 261, 98 p.
    • Petrus de Crescentiis, Erfolgreiche Landwirtschaft (Ruralia commoda): ein Lehrbuch, éd. Benedikt Konrad Vollmann, Stuttgart, Hiersemann, 2007, 2 t.
    Traductions modernes
    • en italien:
      • Trattato della agricoltura di Piero de' Crescenzi, traslatato nella favella Fiorentina rivisto dallo 'Nferigno, Milano, Società tipografica de' Classici italiani (Classici italiani, 22-24), 1805, 3 t. [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
    Études
    • Boyer, Pierre, Le "Ruralium commodorum opus" de Pierre de Crescent. Étude d'histoire économique, diplôme d'archiviste paléographe, École nationale des chartes, Paris, 1943. — Résumé dans Positions des thèses de l'École des chartes, 1943, p. 29-35.
      Thèse non déposée aux Archives nationales de France.
    • Frati, Carlo, « Pier de Crescenzi e l'opera sua », Atti e memorie della R. deputazione di storia patria per le provincie di Romagna, 4e s., 9, 1919, p. 146-164.
    • Gaulin, Jean-Louis, « Sur le vin au Moyen Âge. Pietro de' Crescenzi lecteur et utilisateur des Géoponiques traduites par Burgundio de Pise », Mélanges de l'École française de Rome. Moyen Âge, Temps modernes, 96:1, 1984, p. 95-127. [Pers] DOI: 10.3406/mefr.1984.2746
    • Guerrazzi, Gian Francesco, Pier de' Crescenzi (1233-1321) nel secentenario della sua morte, Pisa, Lischi, 1921, 33 p. [HT] [IA]
    • Harting, James Edmund, Bibliotheca Accipitraria: A Catalogue of Books Ancient and Modern Relating to Falconry With Notes, Glossary and Vocabulary, London, Quaritch, 1891, xxviii + 289 p. (ici p. 161, no 298) [GB] [IA]
      Réimpression:
      • London, Holland Press, 1964
    • Kåhrström, Olof, « Tycho Brahe och Petrus de Crescentiis. Om ett bokhistoriskt fynd i Kungl. Skogs- och Lantbruksakademiens bibliotek », Biblis, 31, 2005, p. 45-55.
    • Keil, Heinrich, « De Petri de Crescentiis Ruralium commodorum libris commentatio », Index scholarum in universitate litteraria Fridericiana Halensi cum Vitebergensi consociata per aestatem MDCCCLXXXV a die XVI. m. aprilis ad diem XV. m. augusti a. MDCCCLXXXV publice privatimque habendum, Halle, Hendel, 1885, p. iii-xii. [HT] [IA]
    • Mane, Perrine, « L'iconographie des manuscrits du Traité d'agriculture de Pier' de Crescenzi », Mélanges de l'École française de Rome. Moyen Âge, Temps modernes, 97:2, 1985, p. 727-818. [Pers] DOI: 10.3406/mefr.1985.2825
    • Martini, S., « Pier de' Crescenzi (1233-1321) der erste Agronom Europas », Schweizerische landwirtschaftliche Monatshefte, 1923, p. 122-128.
    • Naïs, Hélène, et Françoise Fery-Hue, « Pierre de Crescens », Dictionnaire des lettres françaises: le Moyen Âge, éd. Geneviève Hasenohr et Michel Zink, Paris, Fayard, 1992, p. 1170.
      Réimpression:
      • Paris, Fayard (La Pochothèque), 1994
    • Olson, Lois, « Pietro de Crescenzi: the founder of modern agronomy », Agricultural History, 18:1, 1944, p. 35-40. [jstor.org]
    • Re, Filippo, Elogio di Piero de' Crescenzj detto nella grand' aula della Reale Università di Bologna pel rinnovamento degli studj in novembre MDCCCXI, Bologna, Masi, 1812, 56 p. [GB] [IA]
    • Rex, Hannelore, Die lateinische Agrarliteratur von den Anfängen bis zur frühen Neuzeit, Dissertation, Universität Wuppertal, 2002, 368 p. [nbn-resolving.de]
    • Richter, Will, « Die Überlieferung der Ruralia commoda des Petrus de Crecentiis im 14. Jahrhundert », Mittellateinisches Jahrbuch, 16, 1981, p. 223-275.
    • Savastano, Luigi, « II. Contributo allo studio critico degli scrittori agrari Italici. Pietro dei Crescenzi », Annali della R. Stazione sperimentale di agrumicoltura e frutticoltura in Acireale, 5, 1919-1921, p. 1-132. [HT]
    • Schröder-Lembke, Gertrud, « Petrus de Crescentiis und sein Einfluß auf die frühe deutsche Sachliteratur », Zeitschrift für Agrargeschichte und Agrarsoziologie, 19, 1971, p. 160-169.
    • Tommaso, P., et al., éd., Pier de Crescenzi (1233-1321). Studi e documenti, Bologna, 1933.
    • Toubert, P., « Crescenzi, Pietro de' », Dizionario biografico degli italiani, Roma, Istituto della enciclopedia italiana, t. 30, 1984, p. 649-657.
    • Van den Abeele, Baudouin, La fauconnerie dans les lettres françaises du XIIe au XIVe siècle, Leuven, Leuven University Press (Medievalia Lovaniensia. Series I. Studia, 18), 1990, xxv + 348 p. + [14] pl. [GB]
      Dictionnaires: DEAF AbeeleFauc
    • Weise, Paul, Petrus de Crescentiis. Ein Beitrag zur Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters, Hamburg, Baumann, 1906, 14 p. [GB] [IA]
Répertoires bibliographiques
  • The Master of Game by Edward, second duke of York, the oldest English book on hunting, edited by Wm. A. and F. Baillie-Grohman, with a foreword by Theodore Roosevelt, with 52 facsimile photogravure plates and monotint reproductions, London, Ballantyne, Hanson, and Co., 1904, liii + 286 p. + lii pl. (ici p. 234) [HT] [IA]
  • Bossuat, Robert, Manuel bibliographique de la littérature française du Moyen Âge, Melun, Librairie d'Argences (Bibliothèque elzévirienne. Nouvelle série. Études et documents), 1951, xxxiv + 638 p. (ici p. 534, nos 5529; p. 581, no 5964)
    Dictionnaires: DEAF Boss
Permalien: https://arlima.net/no/1866


Voir aussi:
> Wikidata: Q1933377
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Fleur Vigneron et Laurent Brun
Compléments: An Smets
Dernière mise à jour: 7 janvier 2019

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter