logo arlima

Vital de Blois

Vitalis Blesensis

Biographie

XIIe siècle

Écrivain français auteur de deux « comœdiae » latines s'inspirant probablement d'œuvres antiques attribuées à Plaute.

Bibliographie

Généralités
  • Bianchi, Dante, « Vitale di Blois verseggiatore », Atti dell'Accademia ligure di scienze e lettere, 13, 1956, p. 268-279.
  • Bianchi, Dante, « Intorno a Vitale di Blois », Accademie e biblioteche d'Italia, 31, 1963, p. 433-450.
  • Glińska, Klementyna Aura, La comédie élégiaque. Un essai de typologie des sources médiévales, Paris, Classiques Garnier (Recherches littéraires médiévales, 40), 2023, 673 p. DOI: 10.48611/isbn.978-2-406-15018-3
  • Le Clerc, Victor, « Vital de Blois », Histoire littéraire de la France, Paris, Firmin Didot, t. 22, 1852, p. 39-50. [GB] [IA]
  • Origines latines du théâtre moderne publiées et annotées par M. Édélestand du Méril, Paris, Franck, 1849, 420 p. [GB] [IA]
    Réimpression:
    • Méril, Édélestand du, Les origines latines du théâtre moderne, Leipzig et Paris, Welter (Collection de reproductions en fac-similé et de réimpressions d'ouvrages rares du XIXe siècle, 3), 1897, 420 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
  • Tandoi, V., « Qualche note a Vitale di Blois, cultore dei classici », Annali della Scuola normale superiore di Pisa, Classe di lettere e filosofia, 13, 1983, p. 217-238.
  1. Aulularia

    Titre:Aulularia; Aululaire
    Date:Entre 1125 et 1145
    Langue:Latin
    Genre:Comédie
    Forme:782 vers élégiaques
    Contenu:« Comœdia » en vers élégiaques qui dérive probablement d'une pièce anonyme intitulée Querolus sive Aulularia très répandue pendant tout le Moyen Âge et attribuée à tort à Plaute.
    Incipit:Qui releget Plautum mirabitur altera forsan
       nomina personis quam mea scripta notent.
    Causa subest facto: uult uerba domestica uersus,
       grandia plus equo nomina metra timent…
    Explicit:… Arbiter « emeruit Querulum tua, Sardana, dixit
       « fraus sine fraude; fides est tua digna fide. »
    Vera putat Querulus, in partem Sardana venit,
       fert lucra ficta fides, lis cadit. Acta placet.
    Manuscrits
    1. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, Cod. Cml C. 100, f. 45v–48v et 33r–40r
      Anc.: Lambach, Benediktinerabtei (jusqu'en 1932).
    2. Douai, Bibliothèque municipale, 371 (anc. 461), f. 46v–60v
    ainsi que dans 3 manuscrits de florilèges:
    1. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, Phillipps, 1827, XIIIe s. (Proverbia comedie magistri Vitalis Glesensis [sic])
    2. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 1487 (Flores poetarum de virtutibus et vitiis ac donis sancti spiritus)
    3. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 11345 (olim Suppl. Lat. 264), 1455 (Fons poetarum)
    Éditions modernes
    • Jérôme Commelin
    • Rittershus
    • Vitalis Blesensis Amphitryon et Aulularia eclogae edidit Fridericus Osannus, Darmstadt, Heil, 1836, xviii + 63 p. [IA]
    • Early Mysteries, and Other Latin Poems of the Twelfth and Thirteenth Centuries: Edited from the Original Manuscripts in the British Museum, and the Libraries of Oxford, Cambridge, Paris, and Vienna, by Thomas Wright, London, Nichols; Paris, Techener; Leipzig, Brockhaus, 1838, xxix + 135 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
    • Comœdiæ Elegiacæ edidit commentario critico instruxit prolegomena scripsit Ernestus Muellenbach. Fasciculus primus: Vitalis Aulularia, Bonn, Weber, 1885, 93 p. [IA]
    • La "comédie" latine en France au XIIe siècle, textes publiés sous la direction et avec une introduction de Gustave Cohen, Paris, Les Belles Lettres (Collection latine du Moyen Âge), 1931, t. 1.
    • Bertini, Ferruccio, Aulularia, dans Commedie latine del XII e XIII secolo, éd. Ferruccio Bertini et al., Genova, Dipartimento di archeologia, filologia classica e loro tradizioni "Francesco Della Corte" (Pubblicazioni dell'Istituto di filologia classica e medievale dell'Università di Genova, 48), t. 1, 1976, p. 21-47.
    • Lateinische Comediae des 12. Jahrhunderts, ausgewählt und übersetzt von Joachim Suchomski unter Mitarbeit von Michael Willumat, Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgesellschaft (Texte zur Forschung), 1979, xiii + 301 p.
    • Vital de Blois, Aulularia. Introducion, edición crítica, traducción y comentario por Manuel Molina Sánchez, Madrid, Ediciones Clásicas, 1999.
    Traductions modernes
    • en allemand:
      • Suchomski et Willumat 1979 (voir sous Éditions modernes)
    • en anglais:
      • Seven Medieval Latin Comedies, trad. Alison Goddard Elliott, New York, Garland (Garland Library of Medieval Literature, 20), 1984, lxiii + 158 p.
    • en espagnol:
      • Molina Sánchez 1999 (voir sous Éditions modernes)
    • en français:
      • Cohen 1931 (voir sous Éditions modernes)
    • en italien:
      • Bertini 1976 (voir sous Éditions modernes)
    Études
    • Bertini, Ferruccio, « Il personaggio di Sardana nell'Aulularia di Vitale di Blois. Ipotesi sull'origine di un nome », Medioevo romanzo, 1, 1974, p. 365-374.
    • Bertini, Ferruccio, « Le "commedie elegiache" del XIII secolo », Tredici secoli di elegia latina. Atti del Convegno Internazionale, Assisi, 22-24 aprile 1988, éd. G. Catanzaro et F. Santucci, Assisi, 1989, p. 249-263.
    • Bianchi, Dante, « Per il Querolus di anonimo e l'Aulularia di Vitale di Blois », Rendiconti dell'Istituto lombardo, 89, 1956, p. 63-78.
    • Callari, Licia A., « Sull'Aulularia di Vitale di Blois. Problematica di una possibile messa in scena », Quaderni di cultura e tradizione classica, 1-2, 1984-1985, p. 123-131.
    • Castro Caridad, Eva, Introducción al teatro latino medieval. Textos y públicos, Santiago de Compostela, Universidade de Santiago de Compostela, 1996.
    • Castro Caridad, Eva, Dramas escolares latinos (siglos XII y XIII), Madrid, 2001.
    • Cohen, Gustave, et François Dolbeau, « Aulularia », Dictionnaire des lettres françaises: le Moyen Âge, éd. Geneviève Hasenohr et Michel Zink, Paris, Fayard, 1992, p. 114.
      Réimpression:
      • Paris, Fayard (La Pochothèque), 1994
    • Corsaro, Francesco, « Garbata polemica anticristiana nella anonima commedia tardoimperiale Querolus siue Aulularia », Oikumene. Studi paleocristiani pubblicati in onore del Concilio ecumenico vaticano 2, Catania, 1964, p. 523-533.
    • Molina Sánchez, Manuel, Estudio escénico, literario y comparativo de "Aulularia" de Plauto, "Querolus sive Aulularia" y "Aulularia" de Vital de Blois, thèse de doctorat, Universidad de Granada, 1985.
    • Molina Sánchez, Manuel, « La Aulularia de Vital de Blois a la luz de la teoría poética de los siglos XII y XIII », Revista de filología románica, 3, 1985, p. 275-287.
    • Molina Sánchez, Manuel, « Los personajes de Sycophanta y Sardanapallus del Querolus y sus correspondientes en la Aulularia de Vital de Blois », Medioevo romanzo, 10, 1985, p. 339-347.
    • Molina Sánchez, Manuel, « La Aulularia de Vital de Blois y el pensamiento filosófico medieval », Maia, n. s., 49:3, 1997, p. 425-446.
    • Molina Sánchez, Manuel, « Algunas puntualizaciones sobre la Aulularia de Vital de Blois », Medioevo romanzo, 22, 1998, p. 190-208.
    • Molina Sánchez, Manuel, « El Mathematicus de Bernardo Silvestre y la Aulularia de Vital de Blois: estudio comparativo », La filología latina hoy. Actualización y perspectivas, éd. A. M. Aldana et al., Madrid, 1999, t. 1, p. 695-708.
    • Molina Sánchez, Manuel, « Plauti per uestigia. La auctoritas plautina en la comedia latina medieval: los ejemplos del anónimo Querolus siue Aulularia y de la Aulularia de Vital de Blois », Cuadernos de filología clásica. Estudios latinos, 27:1, 2007, p. 117-133.
  2. Geta

    Titre:Amphytrion; Geta et Birria; Geta
    Date:Aux environs de 1125-1130
    Langue:Latin
    Genre:Comédie
    Forme:530 vers élégiaques
    Contenu:Ce poème reprend en le déformant le sujet de l'Amphitryon de Plaute. Le Geta, extrêmement célèbre pendant tout le Moyen Age et même au début du XVIe siècle, comme l'atteste le très grand nombre de manuscrits conservés, est ensuite complètement tombé dans l'oubli et n'a été exhumé qu'au XIXe siècle. Au cours des différentes querelles entre Geta et Archas (Mercure déguisé en esclave), Archas parvient à démontrer à Geta qu'il n'existe pas. On trouve une scène similaire dans la pièce de Plaute.
    Incipit:Græcorum studia nimiumque diuque secutus
       Amphitryon aberat, et sibi Geta comes.
    Intrat ad Almemam ficto Saturnius ore,
       cui comes Arcas erat. Credidit esse virum…
    Explicit:… Jurgia sint insana procul! succedo coquinæ;
       gaudeat Amphitryon, Getaque fiat homo. »
    Lætatur sponsa Amphitryon, nidore culinæ
       Birria, Geta hominem se fore; quæque placent.
    Luditur Amphitryon et sua tota domus.
    Explicit Geta.
    Traductions:Geta e Birria (italien), XIVe siècle
    Eustache Deschamps, Le traité de Geta et d'Amphitryon (français), vers 1421
    Fernan Perez de Oliva (espagnol), 1585-1586
    Manuscrits
    1. Arras, Médiathèque municipale, 1033 (973), f. 35r-48v, fin XVe s.
    2. Barcelona, Biblioteca de la Universitat, 591, f. 54r-66v, 2/2 du XIVe s. (1365?)
    3. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, 210, f. 150r-156v, XIIIe-XIVe s.
    4. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, cod. Diez. B. Sant. 4, f. 3va-6rb, mil. XIVe s.
    5. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, cod. lat. q. 2, f. 101r-110v, 1/2 XIVe s.
    6. Bern, Burgerbibliothek, 539, f. 70r-80v, déb. XVe s.
    7. Bern, Burgerbibliothek, 702, f. 87r-98r, 2/2 XIIe s.
    8. Bologna, Biblioteca universitaria, 2792, f. 1r-9r, 1/2 XVe s.
    9. Bologna, Biblioteca universitaria, 2794, f. 1r-9r, 2/2 XVe s.
    10. Brugge, Openbare bibliotheek, 547, f. 115r-125v, 1/2 XVe s.
    11. Chicago, University Library, 476, f. 41r-50r, 2/2 XVe s.
    12. Darmstadt, Universitäts- und Landesbibliothek, 76, f. 35r-43r, XIVe s.
    13. Darmstadt, Universitäts- und Landesbibliothek, 2284, f. 1r-10v, 2/2 XIVe s.
    14. Erfurt, Universitätsbibliothek, cod. Ampl. 8° 4, f. 120r-127v, 2/2 XIIIe s.
    15. Erfurt, Universitätsbibliothek, cod. Ampl. 2° 20, f. 15r-25r, fin XIVe s.
    16. Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Plut. XXX III 31, f. 67 va-69rb, 1/2 XIVe s.
    17. Firenze, Biblioteca Riccardiana, 547, f. 91r-100v, fin XVe s.
    18. Giessen, Universitätsbibliothek, 67, f. 98r-110r, 1/2 XVe s.
    19. Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, cod. philol. 110, f. 100r-107v, 2/2 XVe s.
    20. Hamburg, Staats- und Universitätsbibliothek, cod. philol. 126, p. 84-100, 2/2 XVe s.
    21. Ivrea, Biblioteca capitolare, 105 (VII), p. 295-310, 2/2 XVe s.
    22. København, Kongelige biblioteket, GKS 1634, f. 20r-28r, 2/2 XVe s.
    23. Kraków, Biblioteka Jagiellońska, 2035, p. 255-291, 1383
    24. Kraków, Biblioteka Jagiellońska, 2115, p. 556–573, mil. XVe s.
    25. Kremsmünster, Stiftsbibliothek, 74, f. 138r-148r, 7.02.1478
    26. Křivoklát (all. Pürglitz), Bibliothèque du château, Cod. I b 26 (anc. Praha, Národní Muzeum, Cod. I b 26) cod. I d 17, f. 62r-77v, 1489
    27. Laon, Bibliothèque municipale, 461, f. 81rb-84va, 1/2 XIIIe s.
    28. Leiden, Universiteitsbibliotheek, cod. Lipsii 51, f. 1r-11v, mil. XIVe s.
    29. London, British Library, Harley, 3949, f. 62v-69v, 1431
    30. London, British Library, Cotton, Titus A XX, f. 138r-144r, 1/2 XIVe s.
    31. London, British Library, Additional, 22401, f. 1r-24v, mil. XVe s.
    32. Madrid, Biblioteca nacional de España, 4210 (M110), f. 60v-82r, 2/2 XVe s.
    33. Metz, Bibliothèque municipale, 647, f. 68r-87r, mil. XVe s.
    34. Milano, Biblioteca Nazionale Braidense, A D.X. 43, f. 2r-11v, 2/2 XVe s.
    35. Modena, Biblioteca Estense Universitaria, U.2.22, f. 1r-13v, 2/2 XVe s.
    36. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 459, f. 254r-265r, 1/2 XVe s.
    37. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 24539, f. 8r-20r, 2/2 XV s.
    38. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 14809, f. 82r-90v, mil. XIIIe s.
    39. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 18910, f. 201r-212r, 2/2 XVe s.
    40. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 19463, f. 1r-11v, XII/XIIIe s.
    41. München, Bayerische Staatsbibliothek, Codices latini monacenses, 19473, f. 29v-35v, 1/2 XIIIe s.
    42. Napoli, Biblioteca nazionale "Vittorio Emanuele III", ??, f. 35v-45r, 2/2 XIVe s.
    43. Novacella, Biblioteca dell'Abbazia, 327, f. 20r-21v, 1/2 XIIIe s.
    44. Oxford, Bodleian Library, ?? 851, f. 120vb-123rb, 2/2 XIV s.
    45. Oxford, Bodleian Library, Add. A. 44, f. 83v-91v, mil. XIIIe s.
    46. Padova, Biblioteca universitaria, 1010, f. 18r-28r, 2/2 XVe s.
    47. Padova, Seminario Vescovile, 90, f. 39r-47v, 1407
    48. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 8207, f. 24r-32v, XIVe s.
    49. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 8247, f. 60r-74v, 1466–1477
    50. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 8413, f. 33r-44r, 2/2 XVe s.
    51. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 8430, f. 67vb-71vb, XIIIe-XIVe s.
    52. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 8509, f. 20r-27v, 2/2 XIIIe s.
    53. Paris, Bibliothèque nationale de France, nouvelles acquisitions latines, 153, f. 25r-32r, 2/2 XIVe s.
    54. San Daniele del Friuli, Biblioteca Civica Guarneriana, Danielis II C 2 (olim CLXIX, 160 Mazzatinti), cc. 1r-10r (c. 10v pusta), fin XIIIe-déb. XIVe s.
    55. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barberiniani latini, 1776, f. 51r-61v, XVe-XVIe s.
    56. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ottoboniani latini, 1502, f. 30r-39r, 2/2 XIVe s.
    57. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ottoboniani latini, 3325, f. 60r-70r, 1414
    58. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Rossiani, 378, f. 3ra-4rc, 2/2 XIIIe s.
    59. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 4514, f. 41r-52r, 1494
    60. Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, cod. lat. XII 8, f. 43r-53v, 2/2 XVe s.
    61. Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, cod. lat. XII 55, f. 84r-93r, 2/2 XIVe s.
    62. Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, cod. lat. XII 76, f. 45r-52v, 2/2 XIVe s.
    63. Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, cod. lat. XIV 335, f. 60r-68v, fin XVe s.
    64. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 303 (Novus 392), f. 138v-144v, 2/2 XIIIe s.
    65. Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, 217 (Helmst. 190), f. 104v-115r, 2/2 XVe s.
    66. Wrocław, Biblioteka uniwersytecka, IV Q 64, f. 80r-92r, 2/2 XIVe s.
    67. Wrocław, Biblioteka uniwersytecka, IV Q 126, f. 107r-119v, 17.09.1459
    ainsi que dans 26 manuscrits de florilèges datés du XIIIe au XVIe s., y compris:
    1. Berlin, Staatsbibliothek und Preussischer Kulturbesitz, Phillipps, 1827, f. 13v, XIIIe s. (Proverbia Gete)
    2. Trier, Stadtbibliothek, 1989, f. 88r, XVe s. (Florilegium Treverense)
    Éditions anciennes
    1. Comedia Amphitrionis, [Suisse ou Ouest de l'Allemagne], [s. n.], [1490-1500]
      Exemplaire: Paris, Bibliothèque nationale de France, Réserve m. Yc 95.
    Éditions modernes
    • Classicorum auctorum e Vaticanis codicibus, éd. Angelo Maï, Romæ, e typis Vaticanis, t. 5, 1833.
    • Vitalis Blesensis Amphitryon et Aulularia eclogae edidit Fridericus Osannus, Darmstadt, Heil, 1836, xviii + 63 p. [IA]
    • Early Mysteries, and Other Latin Poems of the Twelfth and Thirteenth Centuries: Edited from the Original Manuscripts in the British Museum, and the Libraries of Oxford, Cambridge, Paris, and Vienna, by Thomas Wright, London, Nichols; Paris, Techener; Leipzig, Brockhaus, 1838, xxix + 135 p. (ici p. 77-90 et 127-133) [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
    • Analecta Bernensium particula II: Vitalis Blesensis Geta comoedia ex optimis codicibus Bernensibus, Monacensibus, Parisiensibus, Darmstadiensibus et Vaticano recensita, éd. Karl Wilhelm Müller, Bern, ex officina Fischeriana, 1840, 47 p. [IA]
    • Montaiglon, Anatole de, « Le livre de Geta et de Birria, ou l'Amphitryonéide, poëme latin du XIIIe siècle composé par un auteur inconnu nommé Vitalis, et publié d'après cinq manuscrits de la Bibliothèque nationale », Bibliothèque de l'École des chartes, 2e s., 4, 1847-1848, p. 474-505. [Persée] [Gallica] [GB] [HT] [IA] DOI: 10.3406/bec.1848.452161
    • Turner, Robert E., « An early edition of the Geta of Vital de Blois », Modern Language Notes, 42:7, 1927, p. 459-464. [GB] [HT] [IA] DOI: 10.2307/2913936
      Édition du prologue de l'édition de la fin du XVe siècle, la Comedia Amphitrionis.
    • Vital de Blois, Geta, éd. Étienne Guilhou, dans La "comédie" latine en France au XIIe siècle, textes publiés sous la direction et avec une introduction de Gustave Cohen, Paris, Les Belles Lettres (Collection latine du Moyen Âge), 1931, t. 1, p. 1-57.
    • Der Geta des Vitalis von Blois, kritische Ausgabe vorgelegt von Arnold Paeske, Köln, Hundt, 1976, 299 p.
    • Three Latin Comedies, edited by Keith Bate, Toronto, Pontifical Institute of Mediaeval Studies for the Centre for Medieval Studies (Toronto Medieval Latin Texts, 6), 1976, 96 p.
    • Commedie latine del XII e XIII secolo, éd. Ferruccio Bertini, Pubblicazioni dell'Istituto di filologia classica dell'Università di Genova, 1998, vol. III, p. 139-242.
    Traductions modernes
    • en allemand:
      • Lateinische Comoediae des 12. Jahrhunderts, ausgewählt und übersetzt von Joachim Suchomski und Michael Willumat, Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1979.
    • en anglais:
      • Seven Medieval Latin Comedies, trad. Alison Goddard Elliott, New York, Garland (Garland Library of Medieval Literature, 20), 1984, lxiii + 158 p.
      • Ten Latin Schooltexts of the Later Middle Ages. Translated selections [by] Ian Thomson and Louis Perraud, Lewiston, Queenston et Lampeter, Edwin Mellen Press (Mediaeval Studies, 6), 1990, [v] + iii + 361 p. (ici p. 192-216)
    • en français:
      • Guilhou dans Cohen 1931 (voir sous Éditions modernes)
    • en italien:
      • Bertini 1998 (voir sous Éditions modernes)
    • en polonais:
      • Geta Witalisa z Blois. Komedia elegijna na tle prądów intelektualnych w XII-wiecznej Francji, trad. Klementyna Glińska, Warszawa, Wydawnictwo Sub Lupa, 2012, 314 p.
    Études
    • Avesani, Rino, « Il Geta di Vitale di Blois nei Regia carmina per Roberto d'Angiò », Kontinuität und Wandel. Lateinische Poesie von Naevius bis Baudelaire. Franco Munari zum 65. Geburstag, éd. Ulrich Justus Stache, Wolfgang Maaz et Fritz Wagner, Hildesheim, Weidmann, 1986, p. 410-423.
    • Avesani, Rino, « Angelo Mai editore del 'Geta' », Italia medievale e umanistica, II, 1959, p. 521-540.
    • Avesani, Rino, « Ancora sull'edizione del Geta curata dal Mai », Italia medievale e umanistica, 3, 1960, p. 391-398.
    • Avesani, Rino, Quattro miscellanee medioevali e umanistiche: Contributo alla tradizione del Geta, degli degli Auctores octo, dei Libri minores e di altra letteratura scolastica medioevale, Roma, Edizioni di Storia e Letteratura, 1967.
    • Bate, A. K., « Language for school and court: comedy in Geta, Alda and Babio », L'eredità classica nel Medioevo: il linguaggio comico. Atti del III Convegno di Studio (Viterbo 26-28 maggio 1978), Viterbo, Agnesotti Editore, 1979, p. 144-145.
    • Bertini, Ferruccio, La commedia elegiaca latina in Francia nel secolo XII: con un saggio di traduzione dell'Amphitryo di Vitale di Blois, Genova, Pubblicazioni dell'Istituto di filologia classica dell'Università di Genova, Tilgher, 1973, p. 61-75.
    • Bertini, Ferruccio, « Il Geta di Vitale di Blois e la scuola di Abelardo », Sandalion, 2, 1979, p. 257-265.
    • Bertini, Ferruccio, « La commedia latina del XII secolo », L'eredità classica nel Medioevo: il linguaggio comico. Atti del III Convegno di Studio, Viterbo, 26,27, 28 maggio 1978, Viterbo, Agnesotti Editore, 1979, p. 63-80.
    • Bertini, Ferruccio, « Terenzio nel Geta e nell'Alda », Maia, n. s., 44:2, 1992, p. 273-276.
    • Bisanti, Armando, « Antichi e moderni lettori del Geta di Vitale di Blois », Schede medievali, 19, 1990, p. 375-392.
    • Bisanti, Armando, « Catullo nel XII secolo? Il Geta, il Babio e il Novus Avianus Astensis », Aufidus, 33, 1994, p. 67-78.
    • Bisanti, Armando, « Bernardo Bellincioni e il Geta di Vitale di Blois », Schede umanistiche, 1, 2000, p. 35-65.
    • Bisanti, Armando, « L'interpretatio nominis nel Geta, nell'Aulularia, nell'Alda e nella Lidia (e in altre "commedie elegiache") », Maia, n. s., 57:1, 2007, p. 83-149.
    • Bozon, A., De Vitali Blesensi disseruit in Facultate Parisiensi, Paris, 1878.
    • Braun, Ludwig, « Die "dramatische" Technik des Vitalis von Blois und sein Verhältnis zu seinen Quellen », The Theatre in the Middle Ages: International Colloquium on Medieval Theatre, Leuven, May 24-26, 1982, éd. Herman Braet, Johan Nowé et Gilbert Tournoy, Leuven, Leuven University Press (Mediaevalia Lovaniensia, Series I, 3), 1985, p. 60-83.
    • Cascón Dorado, A., et C. Gallardo Mediavilla, « De Plauto a Vidal de Blois: análisis de una evolución ideológica », Actes del IXe simposi de la Secció Catalana de la SEEC. St. Feliu de Guixols (13-16 d'abril de 1988). Treballs en honor de Virgilio Bejarano, éd. L. Ferreres, Barcelona, Universitat de Barcelona publicacions, 1991, t. 1, p. 337-345.
    • Cugusi, Paolo, « Osservazioni sulla "commedia elegiaca": il Geta di Vitale di Blois e il Babio (e i modelli classici). Note di lettura », Lexis, 7-8, 1991, p. 195-228.
    • Dolbeau, François, « Geta », Dictionnaire des lettres françaises: le Moyen Âge, éd. Geneviève Hasenohr et Michel Zink, Paris, Fayard, 1992, p. 532-533.
      Réimpression:
      • Paris, Fayard (La Pochothèque), 1994
    • Faral, Edmond, « Le fabliau latin au Moyen Âge », Romania, 50, 1924, p. 321-385. [Gallica] [GB] [HT] [IA] DOI: 10.3406/roma.1924.4592
    • Glińska, Klementyna, « Les comédies latines à la culture du savoir au XIIe siècle: les stratégies rhétoriques au Geta de Vital de Blois », European Medieval Drama, 16, 2012, p. 1-29.
    • Guilhou, Étienne, « Note critique sur deux vers du Geta de Vital de Blois », Mélanges de philologie offerts à Jean-Jacques Salverda de Grave, professeur de philologie, romane à l'Université d'Amsterdam, à l'occasion de sa soixante-dixième année par ses amis et ses élèves, Groningue, La Haye et Batavia, Wolters, 1933, p. 148-157.
    • Levi, Giulio Augusto, « La novella di Geta e Birria e la sua fonte latina », Convivium, 10, 1932, p. 522-527. — Réimpr. dans Da Dante a Machiavelli, Firenze, La Nuova Italia (Biblioteca di cultura, 6), 1935, p. 199-206.
    • Molina Sánchez, Manuel, « Plauti per uestigia. La auctoritas plautina en la comedia latina medieval: los ejemplos del anónimo Querolus siue Aulularia y de la Aulularia de Vital de Blois », Cuadernos de filología clásica. Estudios latinos, 27, 2007, p. 117-133.
    • Pareto, S., « Un confronto diretto fra Miles gloriosus e Geta », Sileno, 5-6, 1979-1980, p. 265-274.
    • Perosa, Alessandro, « Un nuovo codice del Geta di Vital de Blois », Kontinuität und Wandel. Lateinische Poesie von Naevius bis Baudelaire. Franco Munari zum 65. Geburstag, éd. Ulrich Justus Stache, Wolfgang Maaz et Fritz Wagner, Hildesheim, Weidmann, 1986, p. 391-409. — Réimpr. dans Studi di filologia umanistica. III. Umanesimo Italiano, éd. Paolo Viti, Roma, Edizioni di Storia e Letteratura, 2000, p. 27-44.
    • Pilolla, Maria Pasqualina, « Presenze terenziane in Vitale di Blois », Maia, n. s., 44:2, 1992, p. 277-284.
    • Pittaluga, Stefano, « Asini e filosofastri. Da Aviano a Vitale di Blois », Sandalion, 8-9, 1985-1986, p. 307-314. — Réimpr. dans La scena interdetta. Teatro e letteratura fra Medioevo e Umanesimo, Napoli, Liguori Editrice, 2002, p. 29-36.
    • Pittaluga, Stefano, « A pranzo con Vitale di Blois e i suoi amici », Maia, n. s., 44:2, 1992, p. 285-291.
    • Revol, Thierry, « Geta ou L'Amphitryon du Moyen Âge », "Si a parlé par moult ruist[r]e vertu". Mélanges de littérature médiévale offerts à Jean Subrenat, éd. Jean Dufournet, Paris, Champion (Colloques, congrès et conférences sur le Moyen Âge), 2000, p. 467-478.
    • Schmidt, Wieland, Untersuchungen zum "Geta" des Vitalis Blesensis, Ratingen, Kastellaun et Düsseldorf, Henn (Beihefte zum Mittellateinischen Jahrbuch, 14), 1975, 162 p.
    • Tandoi, Vincenzo, « Qualche nota a Vitale di Blois cultore dei classici », Annali della Scuola normale superiore di Pisa, 3e s., 13, 1983, p. 217-238. — Réimpr. dans Scritti di filologia e di storia della cultura classica, Pisa, Giardini, 1992, t. 2, p. 1119-1135.
    • Tremoli, Paolo, « Il codice guarnieriano del Geta », Ricerche varie, Trieste, Istituto di storia antica dell'Università, 1964, p. 67-71.
Répertoires bibliographiques
  • Douhet, Jules de, Dictionnaire des mystères, ou collection générale des mystères, moralités, rites figurés et cérémonies singulières, ayant un caractère public et un but religieux et moral, et joués sous le patronage des personnes ecclésiastiques ou par l'entremise des confréries religieuses, suivi d'une notice sur le théâtre libre, complétant l'ensemble des représentations théâtrales depuis les premiers siècles de l'ère chrétienne jusqu'aux temps modernes, Paris, Migne (Nouvelle encyclopédie théologique, 43), 1854, 1328 col. (ici col. 1290 et 1396-1397) [GB] [IA]
    Réimpressions:
    • Genève, Slatkine Reprints, 1977
    • Turnhout, Brepols, 1989
Permalien: https://arlima.net/no/5064


Voir aussi:
> Wikidata: Q5359
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Klementyna Aura Glińska et Serena Modena
Compléments: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 2 novembre 2023

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter